Ὁμιλία 7-6-2022
Ἀναφορὰ εἰς τὰ θέματα τοῦ διαλόγου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μὲ τὴν Σαμαρείτιδα
Ἔχει λεχθεῖ ὅτι καὶ μόνος αὐτὸς ὁ διάλογος ἦτο ἰκανὸς νὰ θεμελιώσει τὸν ὅλον Χριστιανισμό.
- Ἐπικοινωνία Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου
- Πνευματικὴ Λατρεία
- Αὐτοαποκάλυψις τοῦ Χριστοῦ
- Πανταχοῦ παρουσία τοῦ Χριστοῦ
- Ὁ Χριστὸς ἀγαπητέος πάνω ἀπ’ ὅλα (Θεῖος ἔρωτας)
«Ἡ Σαμαρεῖτις μὲ τὴν ἐπικοινωνία της μὲ τὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστὸ ἐκπλήττεται καὶ ἡ καρδιά της πληροῦται κατανύξεως καὶ συντριβῆς καὶ συγχρόνως ἐν ταὐτῷ πόθος καὶ ἐπιθυμία γιὰ περισσότερον φωτισμόν. Ὅθεν ζητεῖ παρ’ Αὐτοῦ τὴν λύσιν τοῦ ἐξῆς σπουδαιοτάτου δι’ αὐτὴν ζητήματος: «Ἡμεῖς, λέγει, οἱ Σαμαρείται φρονοῦμεν, ὅτι ἡ τῷ Θεῷ εὐπρόσδεκτος λατρεία εἶναι ἡ προσφερομένη ἐπὶ τοῦ ὄρους Γαραζίν, ὑμεῖς δὲ οἱ Ἰουδαῖοι λέγετε, ὅτι ὁ ἐν Ἱεροσολύμοις ναὸς εἶναι ὁ τόπος, ὅπου πρέπει νὰ προσκυνῆται ὁ Θεός» (Ἰωάν. δ΄ 19-20)». (Ἂς αἰσχυνθῶμεν οἱ μένοντες ὅλως ἀδιάφοροι καὶ ψυχροὶ πρὸς τὰ τῆς θρησκείας ἡμῶν. Τὸ κυρίως ἐνδιαφέρον εἶναι τὸ κινητό μας, ἡ ὁμάδα μας, ἡ τηλεοπτικὴ σειρά, τὸ παιχνίδι, ἡ μόδα καὶ τὸν τελευταῖο καιρό, ὄχι ἡ ὑγεία μας, ἀλλὰ ὁ φόβος παρουσίας περιέργου ἀσθενείας, στὴν οὐσία φοβούμεθα μὴν ἀπομακρυνθοῦμε ἀπὸ τὸν πραγματικό μας φιλοτομαρισμὸ, ποὺ ἐκφράζεται καὶ μὲ ἀντιπαλότητα, στὸ ὄνομα μάλιστα τῆς προστασίας τῶν ἄλλων).
Πάρα πολλὲς ἀντιπαλότητες -μικρὲς καὶ μεγάλες- ἀπὸ ἁπλὲς μέχρι καὶ φονικὲς- γίνονται στὸ ὄνομα τῆς ὑπεράσπισης ἀξιῶν ἤ λαῶν, ἐνῶ οἱ πραγματικὲς αἰτίες εἶναι ἡ κυριαρχία καὶ κατ’ ἐπέκταση ὁ ἐγωϊσμὸς τῶν ἀνθρώπων. (Μήπως καὶ οἱ ὅποιοι πραγματικοὶ πόλεμοι δὲν γίνονται λόγῳ πραγματικῶν συμφερόντων, ἀλλὰ προφάσει προστασίας πάντοτε κάποιων;).
Ὁ Ἰησοῦς φθάνει πλέον εἰς τὸν σκοπόν, διὰ τὸν ὁποῖον ξεκίνησε τὸν διάλογον μετὰ τῆς γυναικός, δηλαδὴ τοῦ φωτισμοῦ καὶ τῆς σωτηρίας της, καὶ ὅλων τῶν ἀνθρώπων.
«Γύναι, λέγει πρὸς αὐτήν, πιστευσόν μοι, ὅτι ἔρχεται καιρός, καὶ οὗτος εἶναι ὁ παρών, ὅτε, οὔτε εἰς τὸ ὄρος αὐτό, οὔτε εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα ἀποκλειστικῶς θὰ προσκυνήσωσιν οἱ ἄνθρωποι τοῦ λοιποῦ τὸν Θεόν· διότι ὁ Θεός εἶναι Πατήρ πάντων τῶν ἀνθρώπων, καὶ ὁ ὁποῖος ἀκούει τὸν ἐπικαλούμενον Αὐτὸν ὄχι ἀπὸ τοῦ ὕψους τοῦ ὄρους Γαραζὶν μόνον καὶ ἀπὸ τοῦ βάθους τοῦ ναοῦ τῆς Ἱερουσαλήμ, ἀλλὰ ἀκούει καὶ τὸν ἐπικαλούμενον Αὐτὸν, ἀπὸ παντὸς τόπου καὶ ἐν πάσῃ στιγμῇ» (Ἰωάν. δ΄ 21-23).
Κηρύξας ὁ Σωτὴρ μὲ τὸν λόγον Του αὐτὸν πᾶσαν τὴν οἰκουμένην, ναὸν κατάλληλον πρὸς λατρείαν τοῦ Θεοῦ, διδάσκει ἀκολούθως διὰ τρόπου θαυμαστοῦ, συντόμου καὶ ὑψηλοῦ, περὶ τῆς πνευματικῆς λατρείας, πῶς πρέπει νὰ τελεῖται ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ. «Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν» (Ἰωάν. δ΄ 24). Τῶν λόγων τούτων, τῶν ἀκουσθέντων παρὰ τὴν ἱστορικὴν ἐκείνην πηγήν τοῦ Ἰακὼβ, ὑψηλότεροι οὔτε ἀντὴχησαν, οὔτε θὰ ἀντηχήσωσί ποτε ἐπὶ γῆς! Τὸ ὅμοιον διὰ τοῦ ὁμοίου μόνον δύναται νὰ λατρευθῇ, διότι μόνον ὅμοιον πρὸς ὅμοιον ἐπικοινωνεῖ. Ὁ Θεὸς εἶναι ἀπόλυτον Πνεῦμα, ἔχον ἀπεριόριστον δύναμιν καὶ ἐλευθερίαν· ἀλλὰ καὶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι μὲν πνεῦμα πεπερασμένον καὶ ἀτελές, ἀλλὰ δυνάμενον διὰ τοῦ νοὸς του καὶ τῆς καρδίας του ὁ ἄνθρωπος μὲ αὐτὰ νὰ ἔλθῃ εἰς ἐπαφὴν πρὸς τὸ ἀπὸλυτον πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ λατρεύσῃ καὶ νὰ κοινωνήσει μὲ τὸν Θεόν.
Λατρεύομεν τὸν Θεὸν ἐν πνεύματι, ὅταν τὸν νοῦν ἡμῶν ἀνυψῶμεν πρὸς αὐτὸν ἐλεύθερον προλήψεων καὶ πλανῶν, καὶ ὅταν τὴν καρδίαν ἡμῶν ἀφοσιῶμεν πρὸς αὐτὸν ἀπηλλαγμένην ἐπιθυμιῶν καὶ ἐλευθέραν ὀλεθρίων παθῶν.
Ἀλλὰ καὶ ἐν ἀληθείᾳ, εἶπεν ὁ Σωτήρ, ὀφείλομεν νὰ λατρεύωμεν τὸν Θεόν. Προσφέρομεν δὲ ἀληθινὴν λατρείαν τῷ Θεῷ, ὅταν δὲν εἴμεθα προσηλωμένοι, ὡς οἱ Ἰουδαῖοι, μόνον ἐπὶ τύπων ξηρῶν, ἀλλὰ ἐκδηλῶμεν τὴν πρὸς τὸν Θεὸν ἀφοσίωσιν καὶ ἀγάπην ἡμῶν, θυσιάζοντες τὸ θέλημά μας καὶ φυλάττοντες τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ, ὅστις κατὰ τὴν Γραφὴν εἶναι ἡ ὑψίστη ἀλήθεια. Ἡ ἐν πνεύματι, λοιπὸν, λατρεία προϋποθέτει διάθεσιν διὰ πᾶσαν θεωρητικὴν ἀρετήν· ἡ δὲ ἐν ἀληθείᾳ λατρεία πᾶσα πρακτικὴ ἀρετή. Τοιουτοτρόπως ἀναδείκνυνται οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταί, οἱ γνήσιοι ὀπαδοὶ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅστις παρὰ τὸ φρέαρ τοῦ Ἰακὼβ ὥρισε τὴν τελείαν ταύτην λατρείαν οὕτως πῶς νὰ λατρεύουν τὸν Θεόν καὶ ταύτην προώρισε νὰ καταστῇ καθολικὴ καὶ παγκόσμιος τῆς ἀνθρωπότητος λατρεία.
Ἡ Σαμαρεῖτις καταπλαγεῖσα μένει ἔκθαμβος καὶ μετὰ ταπεινώσεως πρὸς τὸν Σωτῆρα λέγει: «Γνωρίζω ἐκ τῶν Γραφῶν, ὅτι μέλλει νὰ ἔλθῃ ὁ Μεσσίας, ὁ λεγόμενος Χριστός· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος θὰ φέρῃ πάντα εἰς φῶς» (Ἰωάν. δ΄ 25).
Οὐδέποτε καὶ εἰς οὐδένα ἕτερον τόσον καθαρῶς καὶ τόσον σαφῶς δὲν ἐφανέρωσεν ὁ Ἰησοῦς ἑαυτόν καὶ εἰς οὐδένα ἕτερον εἶπε τόσον ρητῶς: «Ἐγὼ εἰμὶ (ὁ Μεσσίας) ὁ λαλῶν σοι» (Ἰωάν. δ΄ 26) ἢ μὴ εἰς τὴν γυναῖκα ταύτην, διὰ τὴν πίστιν καὶ τὸν ζῆλον, τὸν ὁποῖον ἔδειξε.
Ἐκ τῆς πόλεως ἐκείνης πολλοὶ τῶν Σαμαρειτῶν ἐπίστευσαν εἰς Αὐτὸν, διότι ἰδίοις ὠσὶν ἤκουσαν τὸν θεῖον Αὐτοῦ λόγον καὶ ἐπληροφορήθησαν πλέον ἀκριβῶς, ὅτι οὗτος εἶναι ἀληθῶς ὁ Σωτὴρ τοῦ κόσμου ὁ Χριστός, καὶ παρεκάλεσαν νὰ μείνῃ περ’ αὐτοῖς, καὶ ἔμεινε δύο ἡμέρας ἐκεῖ. Καὶ πολὺ περισσότεροι καὶ περισσοτέρως ἐπίστευσαν εἰς Αὐτόν.
Ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, μὲ τὸ νὰ παριστᾷ πᾶσαν τὴν κτίσιν ὡς μέγαν ναόν, ἀπὸ τοῦ ὁποίου, εἶπε, θ’ ἀνέρχηται πρὸς τὸν Θεὸν ἡ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ λατρεία, κηρύττει καὶ διαβεβαιώνει τὴν πανταχοῦ παρουσία τοῦ Θεοῦ. Περὶ τῆς πανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ὁ πρῶτος ἀγαπητέος πάνω ἀπ’ ὅλα, θὰ προσπαθήσωμεν νὰ προσεγγίσωμεν ἀπόψε μέσα ἀπὸ τοὺς λόγους Θεοδώρου Ζωγράφου καὶ Μακαρίου τοῦ ἐν Πάτμῳ.
Λέγει εἰς τὸν λόγον Του ὁ ἐν Πάτμῳ Μακάριος εἰς τὴν «Σάλπιγγα»:
«Ὁ Θεός, ὡς ἄπειρος, εἶναι ἐπέκεινα (πέρα) τόπου καὶ χρόνου. Δὲν περιορίζεται, ἀπὸ τὸν χρόνον, διότι εἶναι ἀΐδιος· δὲν περιορίζεται ἀπὸ τὸν τόπον, διότι εἶναι πανταχοῦ παρών. Πᾶσα ἡ κτίσις κηρύττει τὴν παρουσίαν Του. Πανταχοῦ καταφαίνεται, κατὰ τὸν θεῖον Παῦλον, ἡ πανσοφία καὶ παντοδυναμία Του: «Τὰ γὰρ ἀόρατα Αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασι νοούμενα καθορᾶται, ἥ τε ἀΐδιος Αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης εἰς τὸ εἶναι ἡμᾶς ἀναπολογήτους» (Ρωμ. α’ 20). Καὶ ὄχι μόνον διὰ τῶν δημιουργημάτων Αὐτοῦ ὡς παρὼν κατανοεῖται, ἀλλὰ καὶ διὰ τῶν ὀμμάτων τῆς πίστεως ἐνώπιον ἡμῶν Αὐτὸν θεωροῦμεν: «Προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διὰ παντός, ὅτι ὲκ δεξιῶν μού ἐστι» (Ψαλμ. ιε΄ 8), «Ποῦ πορευθῶ, ἀπὸ τοῦ πνεύματός Σου; Καὶ ἀπὸ τοῦ προσώπου Σου ποῦ φύγω; … καὶ γὰρ ἐκεῖ ἡ χείρ σου ὁδηγήσει με, καὶ καθέξει με ἡ δεξιά σου» (Ψαλμ. ρλη΄ 7-10), ᾄδει ὁ αὐτὸς ἐστεμμένος τοῦ Ἰσραὴλ ποιητής. Ὅθεν τὰ πάντα βλέπει, τὰ πάντα ἀκούει, τὰ πάντα γινώσκει. Βλέπει πάσας ἡμῶν τὰς πράξεις καὶ ἀκούει πάντας ἡμῶν τοὺς λόγους καὶ γινώσκει ἐπακριβῶς πάσας τὰς ἐπιθυμίας τῶν καρδιῶν ἡμῶν καὶ ἐξερευνᾷ πάντα λογισμὸν τοῦ νοὸς ἡμῶν.
Ὁ Ἰακώβ, ὅτε τὴν μυστηριώδη κλίμακα εἶδε καὶ ἐν τῇ κορυφῇ αὐτῆς τὸν Θεόν, μετὰ φόβου ἀνέκραξεν: «Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος οὗτος, ἔστι οἶκος Θεοῦ» (Γεν. κη΄ 17).
Πᾶσα ἡ γῆ ἀποτελεῖ μίαν καὶ μόνην βαθμίδα τοῦ μεγάλου Του θρόνου. Ἡ πνοή του ἐν παντὶ τόπῳ καὶ χρόνῳ περιβάλλει τὰ πάντα.
Ἄνθρωπε γνώριζε ὅτι δὲν εἶσαι ποτὲ μόνος, εἶναι πάντοτε παρὼν ὁ Θεός.
Ὁ δίκαιος ἀναλογιζόμενος τὴν πανταχοῦ παρουσίαν τοῦ Πλάστου του τρέμει μὲν, ἀλλ’ ὅμως ἐπὶ τῷ στοχασμῷ τούτῳ καὶ χαίρει μεγάλην χαρὰν. Ὅτι ὁ δίκαιος Θεὸς ὁ ἀγαπῶν καὶ ἀμείβων τὸ ἀγαθὸν εἶναι πλησίον αὐτοῦ καὶ βλέπει τοὺς κόπους καὶ τὰς ἀγαθὰς διαθέσεις αὐτοῦ! Εἶναι περιχαρὴς στοχαζόμενος, ὅτι ὁ Θεὸς ὁ πλάσας αὐτὸν καὶ Σωτήρ καὶ φίλος αὐτοῦ καὶ Πατὴρ ἔχει αὐτὸν ὑπὸ τὴν ἰσχυράν του προστασίαν καὶ ἐπ’ αὐτοῦ ἀπαγρυπνεῖ! Ὁ ἀληθὴς Χριστιανὸς βλέπων διὰ τῶν ὀφθαλμῶν τῆς ψυχῆς του τὸν Ὕψιστον ἱστάμενον ἐνώπιον του γίνεται προθυμότερος πρὸς ἐκτέλεσιν τοῦ ἀγαθοῦ, διότι ἀδιστάκτως πιστεύει, ὅτι ὁ δίκαιος Θεὸς εἶναι ἐντελῶς ἀδύνατον νὰ μὴ ἐπιχέῃ ἐπ’ αὐτὸν ἄφθονον τὴν χάριν Του. Καὶ ὅταν ἔχῃ δυσχερὲς ἔργον νὰ ἐκτελέσῃ, καὶ ἂν αἱ δυνάμεις αὐτοῦ σχεδὸν τὸν ἐγκαταλείπωσι, πλὴν καὶ τότε αἰσθάνεται τὸν ἑαυτόν του ἐνισχυόμενον ὑπὸ τῆς πεποιθήσεως, ὅτι δὲν εἶναι μόνος, ἀλλ’ εἶναι μετ’ αὐτοῦ ὁ ἰσχυρὸς Θεός, ὅστις τὸν στηρίζει καὶ τὸν βοηθεῖ.
Καὶ ὄχι μόνον πρὸς πρόθυμον ἐκτέλεσιν τοῦ ἀγαθοῦ προτρέπει ἡμᾶς ὁ στοχασμὸς, ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας μᾶς ἀποτρέπει καὶ ἀναχαιτίζει τὰς πρὸς τὴν κακίαν ὁρμάς, ὅσον καὶ ἂν εἶναι ἐπιτακτικές· διότι ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως, ὅταν καὶ μόνον διανοηθῶμεν τὸ κακόν, φωνάζει ἐντὸς ἡμῶν: «Μὴ προσηλώνης τὸν νοῦν σου, ἄνθρωπε, εἰς τὸ κακόν, διότι πλησίον σου εὑρίσκεται ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς Θεός· καὶ μὴ τολμήσῃς ποτὲ νὰ ἀποφασίσῃς τὸ κακόν, διότι ἐνώπιόν σου ἴσταται ὁ παντεπόπτης Θεός, ὁ μισῶν τὴν κακίαν καὶ τιμωρῶν πάντας τοὺς ἐργαζομένους τὴν ἀνομίαν». Ἀφοῦ μάλιστα σκεφθῶμεν καλῶς, ἔνθεν μὲν ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶναι ἡ πλέον βαρεῖα προσβολὴ κατὰ τοῦ Ὑψίστου γινομένη ἐνώπιον Αὐτοῦ, ἐνθεν δὲ ὅτι ἡ τιμωρία τοῦ Θεοῦ εἶναι αἰώνιος καὶ φρικτὴ καὶ ἀσυγκρίτως βαρυτέρα καὶ ἄφευκτος πάσης ἐπιγείου τιμωρίας.
Εἶναι λοιπὸν ὁ στoχασμὸς τῆς πανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ χαλινὸς σωτήριος ἀναχαιτίζων τὴν ὁρμὴν τῆς ἁμαρτίας καὶ ὡς σφενδόνη θαυμαστὴ ἐκσφενδονίζουσα τὴν κακίαν μακρὰν τῆς ἀνθρωπίνης καρδίας. Διὰ τοῦ στοχασμοῦ τούτου ἠδυνήθη ὁ πάγκαλος Ἰωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ νικηφόρως κατὰ τῆς ἁμαρτίας ν’ ἀντιταχθῇ καὶ ἀνώτερος τοῦ μεγάλου ἐκείνου πειρασμοῦ ἠξιώθη ν’ ἀποδειχθῇ καὶ ν’ ἀφήσῃ τὴν θαυμασίαν ἐκείνηνν φωνὴν: «Καὶ πῶς ποιήσω τὸ ρῆμα τὸ πονηρὸν τοῦτο, καὶ ἁμαρτήσομαι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ;» (Γεν. λθ΄ 9).
Τὸν λόγον τοῦτον ὀφείλομεν νὰ λέγωμεν καὶ ἡμεῖς, ὅταν εἰσέρχηται εἰς τὸν νοῦν ἡμῶν ἐπιθυμία κακὴ γαργαλίζουσα ἡμᾶς πρὸς ἁμαρτίαν δι’ ἀπόλαυσιν στιγμιαίας ἡδονῆς. Τὸν λόγον τοῦτον ὀφείλομεν νὰ λέγωμεν καὶ πρὸς πάντα ἄνθρωπον πονηρὸν προσπαθοῦντα νὰ σύρῃ ἡμᾶς εἰς τὸν κρημνόν τῆς ἁμαρτίας. Καὶ τὸν σωτήριον τοῦτον τῆς πανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ στοχασμὸν ὀφείλομεν νὰ ἔχωμεν κύριον καὶ διηνεκῆ συλλογισμὸν τοῦ νοὸς ἡμῶν, ὡς ὁ Δαβίδ διαβεβαιοῖ: «Προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διὰ παντός, ὅτι ἐκ δεξιῶν μού ἐστιν, ἵνα μὴ σαλευθῶ· διὰ τοῦτο ηὑφράνθη ἡ καρδία μου» (Ψαλμ. ιε’ 8-9).
Ἰδοὺ καὶ Τρίτη ὠφέλεια προερχομένη ἐκ τῆς σκέψεως τῆς πανταχοῦ τοῦ Θεοῦ παρουσίας, ἡ εὐφροσύνη τῆς καρδίας: «Διὰ τοῦτο ηὐφράνθη ἡ καρδία μου». Καὶ πράγματι διὰ τῆς σκέψεως ταύτης ὄχι μόνον ἐν τῷ ἀγῶνι τῆς ἀρετῆς δυνατοὶ μένομεν, ὄχι μόνον ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας ἀπέχομεν, ἀλλὰ καὶ εὐφροσύνην ἄρρητον ἐν τῇ καρδίᾳ ἡμῶν αἰσθανόμεθα καὶ χαίρομεν. Ἡ εὐφρόσυνος αὕτη κατάστασις τῆς ψυχῆς γίνεται εἰς ἕκαστον ἐπαισθητὴ πρὸ πάντων εἰς περιστάσεις δυσχερεῖς. Τότε ἀναλογιζόμενοι, ὅτι πλησίον ἡμῶν εἶναι Ἐκεῖνος, ὅστις ἑκατομμύρια πλασμάτων τρέφει καὶ εἰς τὰς χεῖράς του τοὺς θησαυρούς τῆς γῆς ἔχει καὶ τοὺς στεναγμοὺς τῶν δυστυχῶν ἀκούει καὶ τὰ πάντα βλέπει, τότε ἐπαναπαυόμεθα εἰς τὴν πρὸς ἡμᾶς ἀγαθότητα καὶ πρόνοιαν Αὐτοῦ χαίροντες καὶ ἀκραδάντως πιστεύοντες, ὅτι ὁ τοσαῦτα πνευματικὰ ἀγαθὰ παρέχων εἰς ἡμᾶς δὲν θὰ στερήσῃ ἡμᾶς καὶ ἀπὸ τὰ ἀναγκαῖα πρὸς συντήρησιν ἡμῶν ἐπίγεια ἀγαθὰ καὶ δὲν θ’ ἀφήσῃ ἡμᾶς ἐπὶ πολὺ εἰς θέσιν στενόχωρον καὶ δεινήν.
Ἀλλὰ καὶ ἄλλην ὠφέλειαν προερχομένην ἐκ τῆς πανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ μανθάνομεν ἐφ’ ὅσον ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς ὄχι μόνον πανταχοῦ παρὼν εἶναι ὡς Θεός, ἀλλὰ καὶ πρόθυμος παρίσταται νὰ μεταδίδῃ τὸν πλοῦτον τῶν χαρισμάτων Αὐτοῦ πρὸς τοὺς προσερχομένους πρὸς Αὐτόν.Πὼς ἡμεῖς οἱ εὐτελεῖς δὲν τὸν μιμούμεθα καὶ οὐδὲ κατ’ ἐλάχιστον στέργομεν νὰ ἐνοχληθῶμεν καὶ νὰ σπεύσωμεν πρὸς σωτηρίαν καὶ βοήθειαν κινδυνευόντων ἀδελφῶν, ἀλλὰ ζητοῦμεν καὶ ποικίλας προφάσεις, τὰς ὥρας νὰ παρατηροῦμεν καὶ περὶ εὐκολίας τρόπων νὰ πολυπραγμονοῦμεν;
Τὴν ραθυμίαν ἂς ἀποτινάξωμεν καὶ ἀγαπῶντες τὸ ἀγαθὸν πρὸς πάντας προθύμως ἂς πράττωμεν τοῦτο τὸ ἀγαθὸν, ἀναλογιζόμενοι διηνεκῶς, ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἐνώπιον ἡμῶν καὶ βλέπει τὰς πράξεις καὶ ἀκούει τοὺς λόγους καὶ γινώσκει τὰ διανοήματα ἡμῶν. Οὕτω θὰ δυνηθῶμεν τὸ ἀγαθὸν νὰ ἐκτελῶμεν καὶ τὴν ἁμαρτίαν ν’ ἀποφεύγωμεν καὶ ἐν εὐφροσύνῃ καὶ γαλήνῃ τὰς ἐπὶ τῆς γῆς ἡμέρας ἡμῶν νὰ διέλθωμεν καὶ χρήσιμοι πρὸς πάντα ἄνθρωπον νὰ ἀναδεικνυώμεθα, ἔτι καὶ ἐν δὲ τῇ αἰωνιότητι εἰς τὴν μεγάλην ἐκείνην χαρὰν θ’ ἀξιωθῶμεν νὰ εἰσέλθωμεν. Γένοιτο!
Στὴ συνέχεια θὰ δοῦμε ἀπὸ τὸν Θεόδωρον Ζωγράφον Ἰωαννίτη καὶ τὸ δεύτερον, ἐπίσης σημαντικότατον, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ πρῶτος ἀγαπητέος πάνω ἀπ’ ὅλα.
Ὁ καθένας μας αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκην νὰ ἀναφωνήσῃ μετὰ τοῦ Δαβίδ, «καθήλωσον ἐκ τοῦ φόβου Σου τὰς σάρκας μου, ἀπὸ γὰρ τῶν κριμάτων Σου ἐφοβήθην» (Ψαλμ. ριη΄ 120). Ποῖον ἀπὸ τὰ μυστηριώδη κρίματα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ νὰ συλλογισθῇ ὁ ἄνθρωπος καὶ νὰ μὴ θαυμάσῃ; Ποιὸς νὰ μὴ ἐκπλαγῇ, ὅταν βλέπῃ τὸν μονάρχην τοῦ παντός, τὴν Πηγήν πάσης σοφίας, νὰ κάθηται πλησίον μιᾶς μικρᾶς καὶ γηΐνης πηγῆς; Ποιὸς λοιπὸν νὰ μὴ ἐκπλαγῇ εἰς τὴν τόσην τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν καὶ Θεοῦ μας συγκατάβασιν; Ἐὰν δὲ συλλογισθῇς ὄχι μόνον ὅτι ὁ ἀνενδεὴς Θεὸς περιπατεῖ πεζὸς καὶ κάθηται ταλαιπωρημένος (κεκοπιακώς) εἰς τὸ ἔδαφος τῆς γῆς, καὶ καταδέχεται ὄχι μόνον νὰ ἴδῃ, ἀλλὰ καὶ νὰ συνομιλήσῃ μὲ γυναῖκα πόρνην, πῶς νὰ μὴν θαυμάσης καὶ νὰ μὴν φοβηθεῖς.
Ἐδῶ εἰς τὴν σημερινὴν συγκατάβασιν ὁ Κύριός μας, ἀφ᾿ οὗ ἐζήτησεν ὕδωρ νὰ πίῃ, ἀφ᾿ οὗ ἔδειξεν ἑαυτὸν κεκοπιασμένον, ζητεῖ ποικιλοτρόπως νὰ φανερώσῃ τὴν μεγαλοπρέπειάν Του καὶ νὰ δείξει ὅτι εἶναι μονάρχης τοῦ παντός.
Εἶπε εἰς τὴν γυναῖκα καὶ δι᾿ αὐτῆς εἰς τὸν καθένα μας: «Εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, δός μοι ποιεῖν, σὺ ἄν ᾔτησας αὐτὸν καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν» (Ἰω. δ΄ 10).
Ἔλεγεν εἰς τοὺς Μαθητάς, «Ἐγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν, ἣν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε» (Ἰωάν. δ΄34). Τὰ πάντα θεωρεῖ ὡς δευτερεύοντα ἔμπροσθεν εἰς τὴν ἀνθρωπίνην σωτηρίαν. Ὁ Θεός ἀγαπᾷ ἡμᾶς πρῶτον, ἐνῶ ἡμεῖς τὸν παραθεωροῦμε ἢ, τὸ πολύ, τὸν ἀγαπῶμεν ὑστερώτερα ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα.
Ὁ Κύριός μας τόσον μᾶς ἠγάπησεν καὶ τόσον θέλει νὰ Τὸν ἀγαπήσωμεν, ὥστε διὰ νὰ ἐπιτύχῃ τοῦτο ἠθέλησε νὰ γίνῃ ὅμοιος μὲ ἑμᾶς, ὡς γνωρίζων ὅτι πᾶν τὸ ἀνόμοιον εἶναι καὶ ἀκοινώνητον. Αὐτός εἶναι Ἐκεῖνος ὅστις καὶ μὲ εὐεργεσίας μεγάλας καὶ ἀσυγκρίτους καὶ μὲ δωρεὰς ἀκαταλήπτους προσκαλεῖ καὶ προκαλεῖ κάθε λογικὴν ψυχὴν εἰς τὴν ἀγάπην Του. Αὐτός εἶναι Ἐκεῖνος ὅστις διὰ νὰ ποιήσῃ Ἑαυτὸν πρῶτον καὶ μοναδικὸν ὑποκείμενον τῆς ἀγάπης τοῦ ἀνθρώπου, ἐποίησεν Ἑαυτὸν καὶ μὲ ἄκραν ταπείνωσιν ὅμοιον μὲ τὸν ἄνθρωπον.
Διὰ νὰ πληροφορηθῇς τοῦτο, ὕψωσε τὸν νοῦν σου εἰς τοὺς καιρούς καὶ χρόνους τοὺς πρό τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας καὶ βλέπε ἐκεῖ τὸν Θεόν, ὅτι ἦτο τρομερὸς καὶ ἀπρόσιτος. Ὅθεν τὸ γένος τοῦ Ἰσραήλ ἔλεγον εἰς τὸν Θεόπτην Μωυσήν, «Λάλησον σὺ ἡμῖν, καὶ μὴ λαλείτω πρός ἡμᾶς ὁ Θεός, μὴ ἀποθάνωμεν» (Ἐξ. κ΄ 19). Βλέπε Αὐτὸν μετὰ τὴν σάρκωσιν πόσον ἔγινε προσιτός, πόσον ἔγινε γλυκύς, ὥστε ὅσοι ἤθελον γνωρίσει Αὐτὸν δυσκόλως ἐχωρίζοντο ἀπ᾿ Αὐτοῦ. Τοῦτο μαρτυρεῖται ἀπὸ ὅλους τοὺς Ἁγίους (π.χ. π. Ἐφραίμ Κατουνακιώτης, π. Ἐφραίμ Ἀριζονίτης)
Βλέπε Αὐτὸν πρὸ τῆς ἐνανθρωπήσεως , ὅτι ἦτο ὄχι μόνον ἀόρατος, ἀλλὰ καὶ ἀπερίγραπτος καὶ ἀψηλάφητος. Ἀλλ᾿ ὑστερώτερον καὶ ὁρατὸς ἔγινε καὶ ψηλαφητὸς καὶ περιγραπτός, καθὼς μαρτυρεῖ μὲ τὰ ἴδια αὐτοῦ χείλη ὁ ἠγαπημένος τῶν Μαθητῶν λέγων, «Ὁ ἑωράκαμεν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἡμῶν, ὁ ἐθεασάμεθα καὶ αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψηλάφησαν» (Α΄ Ἰω. α΄ 1).
Βλέπε Αὐτὸν ὅτι τότε ἐδείκνυε τὸν ἑαυτόν Του Δεσπότην καὶ Αὐτοκράτορα τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς. «Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς» (Ψάλμ. κγ΄ 1).
Καὶ τώρα ἂς θαυμάσωμεν ὅτι ὁ Πλάστης τῶν οὐρανίων σωμάτων καὶ τῆς ὅλης δημιουργίας κάθηται κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας, ὅτι ὑπόκειται εἰς πάντα τὰ «ἀδιάβλητα πάθη».
Τὰ «στοιχεῖα», οἱ ὑπηρέται τοῦ φυσικοῦ κόσμου, τὸ πῦρ τὸ πάντοτε καῖον, ὁ ἀήρ ὁ ἀείποτε πνέων, τὸ ὕδωρ τὸ ἀενάως τρέχον, ἡ γῆ ἡ βλαστάνουσα, δὲν ὑπόκεινται εἰς κόπους, λειτουργοῦν αὐτόματα ὡς ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἔχει ὀρίσει, Σύ δε ὁ Ποιητὴς καὶ τῆς γῆς καὶ τοῦ ὕδατος καὶ τοῦ ἀέρος καὶ τοῦ πυρὸς κοπιάζεις; Πόθεν αὕτη Σου ἡ πτωχεία, διὰ τί ἡ τόση συγκατάβασις; Πρὸς τί τέλος νὰ φαίνεσαι ἀδύνατος ὁ παντοδύναμος; Πεινασμένος, ἡ τροφὴ πάντων; Ἀσκεπὴς καὶ ξένος, ὁ θρόνον ἔχων τὸν οὐρανόν; Περιγραπτός, ὁ ἀπερίγραπτος; Τοσοῦτον ταπεινός, ὁ ποτὲ φοβερὸς καὶ ἀπρόσιτος; Ὅλα ταῦτα τὰ κατεδέχθης διὰ νὰ γίνῃς ὅμοιος μὲ τὸν ἄνθρωπον, γιὰ νὰ δυνηθῆ ὁ ἄνθρωπος νὰ Σὲ ἀγαπήσῃ, ἐπειδὴ τὸ ὅμοιον ἀγαπᾷ τὸ ὅμοιον καὶ πᾶν τὸ ἀνόμοιον εἶναι ἀκοινώνητον.
Διὰ νὰ Τὸν γνωρίσῃς ὡς πρῶτον ὑποκείμενον τῆς ἀγάπης σου, δὲν ἄφησε οὐδεμίαν σου πτωχείαν, οὐδεμίαν σου ταπείνωσιν νὰ μήν τὴ μιμηθῇ. Ἀκόμη καὶ αὐτὰς τὰς τιμωρίας καὶ αὐτὰ τὰ παιδευτήρια τῆς δικῆς σου ἁμαρτίας καταδέχεται ὁ Ἀναμάρτητος, μόνον διὰ νὰ γίνῃ ὅμοιος κατὰ πάντα μὲ σὲ (πλὴν ἁμαρτίας).
Τοιουτοτρόπως ἔδωσε μὲν τὴν στερεὰν πλευρὰν -τὸ Ἅγιον Πνεῦμα- εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τῶν Θείων Μυστηρίων εἰς τοὺς ἀνθρώπους, ἔλαβε δὲ τὴν ἀσθενῆ πλευρά -τὴ σάρκα- ποὺ καὶ κοπιάζει καὶ ἱδρώνει διὰ νὰ ἴδῃς τί ἔδωσε καὶ τί ἔλαβε, διὰ νὰ γίνῃ ὅμοιος μὲ τὸν ἄνθρωπο.
Τοῦτο φαίνεται καθὼς ὁ Εὐαγγελιστὴς γράφει, «ὁμοιώθη ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ ὅστις ἐποίησε γάμους τῷ Υἱῷ αὐτοῦ» (Ματθ. κβ΄ 20).
Ἀλλὰ θέλεις θαυμάσῃ, ὅταν ἴδῃς τὴν πτωχείαν τῆς νύμφης, τὸν πεπτωκότα ἄνθρωπον, πλὴν ὁ Νυμφίος, πλούσιος ὑπάρχων, Θεὸς ὢν, τῆς ἐχάρισεν ὑψηλὰ καὶ μεγάλα χαρίσματα, τὸ πλήρωμα τῆς Σοφίας Του, καὶ τὸν ἀκένωτον πλοῦτον τῆς ἁγιότητός Του, τὴν κατὰ χάριν θέωσιν· καὶ ἀντί τούτων ποία πράγματα ἔλαβεν ἀπὸ τὴν νύμφην, τὸν ἄνθρωπον; Τὴν πτωχείαν, τὴν ἀσθένειαν, κόπους καὶ ἱδρῶτες καθὼς Τὸν βλέπεις σήμερον, καθήμενον ἐπὶ τὴν πηγήν, ὡσεὶ ἔλαφον ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων. Πληγωμένος ἀπὸ τὴν ἀγάπην τῆς σωτηρίας τῆς νύμφης καταφρονεῖ καὶ αὐτὴν τὴν σωματικὴν δίψαν καὶ πεῖναν, διὰ νὰ δώσει εἰς σὲ ἀφορμὴ νὰ γνωρίσῃς πόσα Ἐκεῖνος κατεδέχθη μὲ τὸ νὰ γίνῃ ὅμοιος μὲ σέ, διὰ νὰ γίνῃ πρῶτον ὑποκείμενον τῆς ἀγάπης σου. Πόσα ὑποφέρει διὰ νὰ γνωρίσῃς ὅτι πρὸ πάντων τὴν ἰδικήν σου σωτηρίαν ἠγάπησε.
Εἰς πολλοὺς ἀνθρωπίνους ἔρωτας ἀκολουθεῖ μέγας κίνδυνος, ἴσως συμβεῖ καὶ τὸ χάος, τὸ ὁποῖο ἀκολουθεῖ συνήθως ἐκείνους οἵτινες δὲν φυλάττουσιν τὴν τάξιν τῆς ἀγάπης. (Ὁ ἀγαπῶν ἕτερον κάλλος ἢ θαυμάζων ἄλλων προσώπων τὰ πρωτερήματα).
Ἀδικεῖται ἡ πρὸς τὸν Θεόν ἀγάπη, ἂν δὲν ἔχει τὸν ἀνώτατον τόπον ἐντὸς τῆς ψυχῆς σου. Πρῶτος λοιπὸν προπάντων ἀγαπητέος ὁ Θεός. Ἀγαπᾷς τοῦ γονεῖς; Ἐπαινετὴ ἡ ἀγάπη σου αὕτη. Βλέπε ὅμως καλὰ, μήπως ὁ πρὸς τὸν Θεὸν ἔρως εὑρεθεῖ κατώτερος τῆς ὅποιας σου ἀγάπης καὶ τότε ἀκολουθεῖ τὸ χάος, ἡ σύγχυσις, διότι αὐτὸ εἶναι ἀδικία, ἱεροσυλία, «ὕβρις» καὶ προκαλεῖ σχιζοφρένεια, ἐπειδὴ Ἐκεῖνος, ὅστις ἔπρεπε νὰ εἶναι πρῶτος, ἔγινεν ὕστερος.
Ἥρπασες τὸν τιμιώτερον καὶ ὑψηλότερον τόπον τῆς καρδίας, τὸν ὁποῖον ἀπαιτοῦν ὅλα τὰ δίκαια διὰ νὰ τὸν ἔχῃ ἡ πρὸς τὸν Θεόν ἀγάπη, καὶ τὸν ἔδωσες εἰς τοὺς συγγενεῖς καὶ εἰς τὰ τοῦ κόσμου πράγματα. Εἰς αὐτὴν τὴν ἱεροσυλίαν ἀκόλουθον εἶναι καὶ τὸ ἔγκλημα τῆς ἀχαριστίας καὶ ἀναισθησίας, ἐπειδὴ ἔχεις δεύτερον εἰς τὴν ἀγάπην ἐκεῖνον ὅστις ἐστάθη πρῶτος εἰς τὰς εὐεργεσίας. Δὲν γνωρίζεις τὸ πρῶτον ἐφετὸν τὸ μᾶλλον ἀξιέραστον.
Τοῦτο ἐπιτάσσει καὶ τὸ πρῶτον κεφάλαιον τοῦ Νόμου, οἱ Δέκα Ἐντολές, τὴν πρὸς τὸν Θεόν ἀγάπη· βλέπε νὰ μὴ πράξῃς ὕστερον ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἔγραψεν ὁ δάκτυλος τοῦ Θεοῦ πρῶτον. Τ᾿ ἄλλα ὅσα σὲ παρακινεῖ τὸ αἷμα καὶ ἡ φύσις νὰ ἀγαπᾷς, ἂς ἔχωσιν ἐντὸς τῆς καρδίας σου ἐκείνην τὴν τάξιν, τὴν ὁποίαν ἐθέσπισεν ὁ Θεός. Τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅλα τὰ πρωτεῖα, πᾶσα πατριὰ ἐν οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῇ· ἂς ἔχῃ λοιπὸν αὐτὸ τὸ προνόμιον καὶ μέσα εἰς τὴν ψυχήν σου, εἰ δ᾿ ἄλλως ἔκαμες ἐχθρόν καὶ Αὐτὸν καὶ τοὺς ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ τοὺς ἐν τῇ γῇ (ἰδοῦ ἡ αἰτία τῶν ὅποιων πολέμων καὶ τῆς ὅποιας ταραχῆς καὶ ἀκαταστασίας). Ἐγὼ μόνος καὶ μόνον ἐγὼ, ὁ καθένας μας καὶ ὅλοι μαζί, γυρίζω ἄνω καὶ κάτω τὴν τάξιν, ἂν τελευταῖος ἀγαπᾶται ὁ Θεὸς ἀπὸ ἐμέ ἀπὸ τὸν καθένα μας (Ο.Ε.).
Ἡ ἀποστασία μας, ἰδοὺ ἡ αἰτία τοῦ ὅποιου χάους, τῆς ὅποιας συγχύσεως, τοῦ ὅποιου πολέμου, τῆς ὅποιας κακοδαιμονίας μας.
Τὸν ἑωσφόρον μιμεῖται, ὅστις ἀποτολμᾷ νὰ βάλη εἰς τὸν πρῶτον τόπον τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ ἄλλον ἔρωτα. Ὡς ἔσχατος ὅρος παρανομίας πρέπει νὰ κρίνεται, ὅταν ἀνάπτῃ πῦρ ἄλλης ἀγάπης ἐντὸς τῆς καρδίας τοῦ εὐσεβοῦς, πρωτεραία τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ.
Πρῶτος ἂς ἀνάψῃ ὁ θεῖος καὶ βασιλικός ἔρως καὶ ἐξ ἐκείνου ἂς δανείζονται οἱ ἄλλοι τὸ πῦρ τῆς ἀγάπης, ἀφοῦ λάβῃ τὴν ἀρχὴ ἀπὸ τὸ πῦρ τοῦ θείου ἔρωτος διὰ νὰ ἔχῃ τὰ δευτερεῖα Ἐκείνου, διὰ νὰ γνωρίζῃ, ὅτι ἂν λείψῃ καὶ ἡ θερμότης ἐκείνης τῆς βασιλικῆς ἀγάπης ψυχρὸς καὶ νενεκρωμένος ἀπομένει ὁ ὅποιος ἄλλος ἔρως.
Ζητεῖ τὴν ἀγάπην καὶ ὁ πλησίον· ἂς τὴν ἔχῃ ἀλλὰ λαμβάνων τὴν ἀρχήν ἀπὸ τὴν πρώτην φλόγα τοῦ θείου ἔρωτος. Ἀπὸ τὸν Θεόν.
Αὐτὸς εἶναι ὁ χορηγὸς καὶ δοτὴρ ἐκείνης τῆς καλῆς ἀρχῆς, χάριν τοῦ πρὸς Αὐτὸν ὀφειλομένου ἔρωτος, καθὼς ὁ μακάριος Παῦλος γράφει «ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν διὰ πνεύματος Ἁγίου τοῦ δοθέντος ἡμῖν» (Ρωμ. ε΄ 5) καὶ ἐξ αὐτῆς τῆς πηγῆς τοῦ Θεοῦ, τροφοδοτεῖται κάθε ἀγάπη πρὸς κάθε τι, πρόσωπον, κατάσταση, πρᾶγμα.
Ὁ τρόπος καὶ ἡ μέθοδος μὲ τὴν ὁποίαν εὔκολα δύνασαι νὰ ἐξάπτῃς τὸν θεῖον ἔρωτα καὶ μάλιστα ὄχι μόνον εὔκολος ἀλλὰ καὶ δοκιμασμένος εἶναι ὁ ὑποδειχθεὶς ἀπὸ τὸν θεσβίτην Ἠλίαν. Ἐζήτησε καὶ ὁ Ἠλίας πῦρ καὶ ἔλαβε, ἀλλὰ πρότερον ἐπλήρωσεν ὕδατος τὸ θυσιαστήριον· τὸ ὕδωρ αὐτὸ ἔπεμψε πρέσβυν εἰς τοὺς οὐρανοὺς διὰ νὰ καταβιβάσῃ τὸ θεῖον πῦρ.
Συγγένειαν μεγάλη ἔχει τὸ ὕδωρ τὸ ὁποῖον τρέχει ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμοὺς μὲ ἐκεῖνο τὸ πῦρ τὸ οὐράνιο, διότι καθὼς τὰ δάκρυα ἔχουσιν τὴν ρίζαν ἀπὸ τὴν καρδίαν, τὸ ἴδιον καὶ ἐκεῖνο ἐκ τῆς ἀκενώτου πηγῆς τοῦ παναγίου Πνεύματος. Ὤ τρόπος, ὅσον δραστικός, τόσον καὶ ἄμεσος! Ὅτι καὶ τὸ παραμικρὸν συμβεβηκὸς ἕλκει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδίας τὰ δάκρυα.
Αὐτὸν μόνο στῆσε ἔμπροσθεν εἰς τοὺς ὀφθαλμούς σου, τὸν Χριστὸν ποὺ σὲ ἀγάπησε πρῶτος καὶ ἀκορέστως, τὸν Δημιουργό σου, τὸν Ἀδελφό σου, τὸν πρῶτον Φίλον σου, τὸν Σωτήρα καὶ Θεόν σου καὶ «ἀναψύχει» καὶ ὁ θεῖος ἔρως οὐδέποτε κορέννυσιν. Διότι ἀρραβὼν εἶναι οὗτος τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν. Χορταίνει τὴν ψυχὴν ἀπὸ πᾶσαν πνευματικὴν εὐφροσύνην, εἰς τὸν αὐτὸν καιρὸν γλυκαίνει τὴν καρδίαν, εὐφραίνει, παρηγορεῖ, γεννᾷ ἔφεσιν καὶ ἐπιθυμίαν. Ὅσον ἀπολαμβάνεται, τόσον καὶ ζητεῖται.
Εἰθε νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ λάβωμεν αἴσθησιν ἀγάπης Θεοῦ, ἂς ζητήσωμεν κἂν ἀπὸ τὴν σήμερον τὸ πῦρ τοῦ θείου ἔρωτος, μὲ τοὺς σταλαγμοὺς τῶν δακρύων, μὲ τὴν ἀποχὴν πάσης πονηρᾶς συνηθείας, μὲ ἀληθινὴν ἐλπίδα τῶν μελλόντων ἀγαθῶν. Ἀμήν.
Ἐπιμέλεια-Διασκευὴ κειμένων π. Γεώργιος Καλαντζῆς