Ἡ ὀμορφιά πού σώζει τόν κόσμο εἶναι ἡ ὀμορφιά τῆς Παναγίας μας, τῆς κάθε γυναίκας καί τοῦ κάθε ἀνθρώπου πού ἀγαπᾶ τήν Παναγία μας καί βρίσκεται στήν ἐλευθερία καί τήν ταπείνωση τῆς διακονίας καί τῆς θυσίας, δηλαδή στή σταύρωση τῆς ἐγωπάθειας καί τῆς αὐταρέσκειας.
Ὅποιος πραγματικά ἀγαπᾶ καί δέν κρατᾶ τίποτα γιά τόν ἑαυτό του, ὀμορφαίνει τόν ἑαυτό του, ὅλους τούς ἄλλους καί τόν κόσμο ὅλο καί τό ἦθος αὐτό σώζει τόν κόσμο.
Ἡ ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου καί ὅλες οἱ θεομητορικές ἑορτές, εἶναι ἡ πρόγευση τῆς θείας δόξης τοῦ Θεοῦ, ἐφόσον ἡ Θεοτόκος ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, εἰσέρχεται «εἰς τό ἔνδον τοῦ καταπετάσματος» καί «θεᾶται» τήν δόξα τοῦ Θεοῦ. Ἡ συμμετοχή, ἑπομένως, στίς ἑορτές τῆς Παναγίας μας ἀπαιτεῖ «ἄξια τῶν Εἰσοδίων ἔργα» καί «περιβολή τῶν ἀρετῶν ἀντί ἄλλης στολῆς» καί παρέχει ἐλπίδα θείας χαρᾶς καί δόξης.
Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας
Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος εἶναι τό παρθενικό καί «ἀλατόμητον ὄρος, ἀπό τό ὁποῖο «ἀρρήτως ἐτμήθη Λίθος», ὁ Χριστός. Καί ὁ Ἄθως, ὄρος ἀλατόμητο ἀπό ἀνθρώπους, ἀπότελεῖ τό προσφιλέστερο ἐνδιαίτημα τῆς Παναγίας καί μετέχει στή χάρη τῆς γόνιμης παρθενίας της.
Ἡ Παναγία ἐκδηλώνει ἐναργέστερα τή μέριμνα καί τήν ἀγάπη της γιά τόν Ἄθωνα. Παρουσιάζεται στόν Ἁγιο Πέτρο τόν Ἀθωνίτη καί στόν Ἅγιο Γρηγόριο τόνΠαλαμᾶ καί τούς ὑπόσχεται: «διά βίου ἔσομαι ἄμαχος σύμμαχος, τῶν πρακτέων ὑφηγητής, τῶν μή πρακτέων ἑρμηνευτής, κηδεμών, ἰατρός, τροφεύς...». Ἔτσι ὁ χῶρος ἀφιερώνεται ἀποκλειστικά στή λατρεία τοῦ Θεοῦ καί γίνεται τό «Περιβόλι τῆς Παναγίας». Στούς αἰῶνες πού περνοῦν, ἡ Παναγία τό προφυλάγει ἀπό κάθε λογῆς καταιγίδες, ἁγιάζει τόν τόπο μέ τήν παρουσία της, φανερώνει ἄριστους ποιμένες καί πνευματικούς δημιουργούς (Ἅγιοι Ἀθανάσιος Ἀθωνίτης, Γρηγόριος Παλαμᾶς, Ἰωάννης Κουκουζέλης, Μάξιμος Καυσοκαλυβίτης, Σάββας Βατοπαιδινός...) καί τέλος Ἀρχάγγελος διδάσκει σέ ἀνώνυμο ὑποτακτικό τό «Ἄξιον ἐστί...» καί τό Ὄρος γεμίζει ἀπό τή χάρη τοῦ Θεομητορικοῦ ὕμνου. Ἡ Παναγία ἀγκαλιάζει μέ τήν εὐλογία καί τή χάρη της οἰκήματα καί οἰκήτορες.Τό μαρτυροῦν οἱ τόσες θαυματουργές εἰκόνες της πού παρέχουν τήν ἴαση καί τόν ἁγιασμό. Πορταΐτισσα, Γοργοεπήκοος, Τριχεροῦσα, Γερόντισσα, Γλυκοφιλοῦσα, Ἀντιφωνήτρια, Παραμυθία, Ἐσφαγμένη, Φοβερά Προστασία...
Εἶναι ἡ μητέρα τῶν μοναχῶν. Καί οἱ μοναχοί σ’ αὐτήν ἀπευθύνονται γιά κάθε ζήτημά τους. Τῆς κτίζουν ναούς καί παρεκκλήσια, ἔτσι πού νά μήν ὑπάρχει μοναστήρι ἤ συγκρότημα καλυβῶν χωρίς θυσιαστήρο στό ὄνομά της καί μοναχικό κελλί χωρίς καντήλι μπροστά στήν εἰκόνα της.Τό Ἅγιον Ὄρος καί ἡ Παναγία ἀλληλοπεριχωροῦνται. Οἱ πιστεύοντες καί μετανοοῦντες, γίνονται μητέρες Χριστοῦ μέ τό νά Τόν συλλαμβάνουν μέσα τους «πνευματικῶς μέν, οὐσιωδῶς δέ», κατά τόν Ἅγιο Συμεών τό Νέο Θεολόγο.
Ἡ Παναγία στή Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐκπροσωπεῖ τόν ἀποδεχόμενο τό θεῖο θέλημα περί θεώσεως, πού συμπράττει μέ τή Θεία Χάρη, διά τῆς ὑπακοῆς του, καί τῆς προσπάθειας τηρήσεως τῶν ἐντολῶν.
Ἐμεῖς οἱ σημερινοί ἄνθρωποι ταρασσόμαστε ἀπό τά πάθη μας καί κλυδωνιζόμαστε στήν ταραγμένη θάλασσα τοῦ βίου μας, βρισκόμαστε σέ ἀπορία καί ἀπόγνωση ἐξ αἰτίας τῶν πραγματικῶν δυσκολιῶν, τοῦ καθήκοντός μας, τῆς συγχύσεως καί τῆς διαψεύσεως τῶν προσδοκιῶν μας, ἀλλά καί τῆς ἀδιαφορίας καί τῆς σκληρότητας τοῦ πολιτισμοῦ μας. Ὡς ἐκ τοῦτου τά πρόσφατα γεγονότα μᾶς προκαλοῦν τρόμο ἀντί ἀφύπνιση καί μετάνοια, καί μᾶς βυθίζουν στή μή προσπάθεια νά ἀφοπλίσουμε τόν ἐντός ἡμῶν σκληρό τρομοκράτη - τόν κακό ἑαυτόν μας. Εὐτυχῶς ὅμως, παρ’ ὅλα αὐτά, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ἡ σωτήριος ὀμορφιά τοῦ κόσμου, παραμένει ἡ μόνη καταφυγή καί ἐλπίδα μας.
«Πρός τίνα καταφύγω; ... ποῦ προσδράμω λοιπόν καί σωθήσομαι;...».
Τό θαυματουργόν καί ἱερόν προσκύνημα τῆς Εὐαγγελίστριας τῆς Τήνου
Τό θέρος τοῦ 1822, στή μοναχή τῆς Μονῆς Κεχροβουνίου τῆς Τήνου Πελαγία (κατά κόσμον Λουκία Νεγρεπόντη), ἐμφανίστηκε ἡ Παναγία γιά Τρίτη φορά κι ἡ Πελαγία ξύπνησε τρομαγμένη κι ἔκπληκτη εἶδε νά στέκη ὁλοφώτεινη μπροστά της ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος. Μετά ἀπ’ αὐτό πείστηκε κι ἔτρεξε στόν τότε ἐπίσκοπο τῆς Τήνου, Γαβριήλ. Ἐκεῖνος, ἐπειδή ἤξερε ὅτι κοντά στήν πόλη ὑπῆρχε ἕνας ναός πού τόν εἶχαν καταστρέψει οἱ Σαρακηνοί κουρσάροι, ἀμέσως ξεκίνησε τήν ἀνασκαφή, μέτήν βοήθεια ὅλων τῶν Τηνίων. Δέν βρέθηκαν ὄμως πάρα τά θεμέλια ἑνός ἀρχαίου ναοῦ κι ἕνα ξεροπήγαδο. Τά χρήματα τελείωσαν νωρίς καί τό ἔργο ἔμεινε στή μέση. Στό μεταξύ, ἔπεσε πανώλη στό νησί καί πολλοί ἄνθρωποι ἔχαναν τή ζωή τους. Κι ἐνῶ εἶχε σταματήσει κάθε ἐργασία, ἡ Παναγία ξαναεμφανίζεται στήν Πελαγία μέ ἐντολή πρός τόν Δεσπότη νά νά συνεχίση τό ἔργο. Ἔτσι, στά ἐρείπια χτίστηκε μία νέα ἐκκλησία πού ἀφιερώθηκε στόν Τίμιο Πρόδρομο καί τήν Ζωοδόχο Πῃγή.
Τόν Ἰανουάριο τοῦ 1823, ὅταν τό ἔργο εἶχε φτάσει στό τέλος του, ἕνας ἐργάτης -ὀνοματι Ἐμμανουήλ Μάτσας- σκάβοντας χτύπησε μέ τόν κασμᾶ του πάνω σέ κάτι σκληρό. Ἔσκυψε καί μάζεψε δύο σπασμένα κομμάτια ξύλου. Καθαρίζοντας τά χώματα ἀντίκρυσε τήν Εἰκόνα καί παράλυσε ἀπό τό φόβο του γιατί μόλις τά προσάρμοσε, κόλλησαν ἀμέσως, ὡς ἐκ θαύματος. Ὅταν ἔφεραν τήν Εἰκόνα στόν ἐπίσκοπο Γαβριήλ τήν ἀσπάσθηκε μέ κατάνυξη λέγοντας: «Μέγας εἶ Κύριε καί θαυμαστά τά ἔργα Σου!». Ὁ κόσμος ἐνθουσιάστηκε. Δάκρυα κυλοῦσαν ἀπ’ τά μάτια τους. Τά ὁράματα εἶχαν βγεῖ ἀληθινά. Πολύς κόσμος συνέρρεε γιά τό Ἱερό Προσκύνημα. Ἡ πανώλης, λίγες μέρες μετά τήν ἀνεύρεση τῆς Εἰκόνας, ἐξαφανίστηκε ἀπό τό νησί. Τό γεγονός διαδόθηκε καί σύντομα, μέ τή συνδρομή ὅλων, ἀνοικοδομήθηκε πάνω στόν Ναό τοῦ Τιμίου Προδρόμου καί τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς ὁ Ναός πού ἀφιερώθηκε στή Μεγαλόχαρη Θεοτόκο.
Σήμερα, ἐκτός ἀπό τό Ναό πού ὑψώνεται μεγαλοπρεπής (τό πρῶτο ἀξιόλογο μνημεῖο τοῦ Ἐλεύθερου Ἔνθους) καί εἶναι τρίκλιτος βασιλική, μέ ἀέτωμα στήν πρόσοψη καί ὑψηλό κωδωνοστάσιο, ὑπάρχουν τριγύρω γραφεῖα, αἴθουσες ὑποδοχῶν, μουσεῖα, σκευοφυλάκια κ.ἄ., ἀποτελῶντας τό Ἱερό Ἵδρυμα τῆς Εὐαγγελιστρίας Τήνου.Ἡ Εὐαγγελίστρια εἶναι τό «Παλλάδιον» τῆς Νήσου καί ὁλόκληρης τῆς Ἑλλάδος. Τά θαύματα τῆς Παναγίας ἀπό τότε πού βρέθηκε ἡ Εἰκόνα μέχρι σήμερα εἶναι ἀναρίθμητα...
Ἐπιμέλεια κειμένων: Πρωτοπρ. Γεώργιος Καλαντζῆς
Νοέμβριος 2015
