(Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου)
«Γιατὶ τὸ ξέρουμε, πὼς ἄν μᾶς ἀδικήσει κάποιος, δοῦλος ἤ καὶ ἐλεύθερος, πρέπει νὰ ἀπευθυνθοῦμε στοὺς ἄρχοντες καὶ νὰ περιμένουμε τὴν ἀπόφασή τους.
Ἀφοῦ λοιπὸν, δὲν εἶναι ἀσφαλὲς νὰ διεκδικοῦμε τὸ δίκιο μας μόνοι μας στὶς μεταξύ μας σχέσεις, πολὺ περισσότερο ἰσχύει κάτι τέτοιο, ὅταν κρίνει καὶ διευθετεῖ τὶς ὑποθέσεις ὁ Θεός.
Ἀλλὰ θὰ μοῦ πεῖς ὅτι ὁ πλησίον σου σὲ ἔχει ἀδικήσει καὶ σὲ ἔχει λυπήσει καὶ σοῦ ἔχει προξενήσει μύρια κακά.
Οὔτε ὅμως τότε δὲν πρέπει νὰ ἐπιτεθεῖς ἐναντίον του, γιὰ νὰ μὴ προσβάλλεις, μὲ τὴ συμπεριφορά σου αὐτὴ, τὸν Δεσπότη σου Χριστό.
Ἀφησέ το στὸν Θεὸ καὶ Ἐκεῖνος θὰ διευθετήσει τὴν ὑπόθεση πολὺ καλύτερα ἀπ’ ὅ,τι ἐσὺ θέλεις.
Σὲ σένα ἔδωσε ἐντολὴ μόνο νὰ προσεύχεσαι γι’ αὐτὸν ποὺ σὲ λύπησε.
Τὸ πώς τώρα ὁ Θεὸς θὰ παιδαγωγήσει ἐκεῖνον, αὐτὸ σὲ πρόσταξε νὰ τὸ ἀφήσεις σ’ Αὐτόν.
Ἐσὺ δὲν μπορεῖς νὰ βρεῖς μόνος σου τὸ δίκιο σου τόσο, ὅσο μπορεῖ ὁ Θεὸς νὰ σοῦ τὸ ἀνταποδώσει, ἀρκεῖ μόνο νὰ ἀναθέσεις τὸ θέμα σ’ Αὐτόν.
Νὰ μὴν καταρασθεῖς ἐκεῖνον ποὺ σὲ λύπησε, ἀλλὰ νὰ ἀφήσεις τὸν Θεὸ νὰ βγάλει Ἐκεῖνος τὴν ἀπόφαση.
Διότι, κι ἄν ἀκόμη ἐμεῖς συγχωρήσουμε αὐτοὺς ποὺ μᾶς ἀδίκησαν, κι ἄν ἀκόμη συμφιλιωθοῦμε μ’ αὐτοὺς καὶ προσευχηθοῦμε στὸν Θεὸ γι’ αὐτούς, ὁ Θεὸς δὲν τοὺς συγχωρεῖ, ἄν δὲν ἀλλάξουν καὶ αὐτοὶ καὶ δὲν γίνουν καλύτεροι.
Δὲν τοὺς συγχωρεῖ δηλαδὴ ὁ Θεός, γιατὶ ἀποβλέπει στὸ συμφέρον τους. Ἐσένα βέβαια σὲ ἐπαινεῖ καὶ δέχεται τὴ στάση σου, ἔρχεται ὅμως ἐναντίον ἐκείνου, γιὰ νὰ μὴ γίνει χειρότερος ἀπὸ τὴ δική σου διαλλακτικὴ συμπεριφορά.
Ὥστε εἶναι περιττός ὁ λόγος ποὺ συνεχῶς προβάλλουν σὰν ἐπιχείρημα οἱ πολλοί. Δηλαδὴ κάποιοι ἄνθρωποι, ὅταν τοὺς παρατηρήσαμε ποὺ δὲν ὑποχώρησαν καὶ δὲν πείστηκαν νὰ συμφιλιωθοῦν μὲ τοὺς ἐχθρούς τους, ἐνῶ ἐκεῖνοι τοὺς εἶχαν ἐκλιπαρήσει γι’ αὐτό, αὐτὴ τὴ δικαιολογία πρόβαλλαν σὰν πρόσχημα τῆς πονηρίας τους:
«Δὲν θέλω νὰ συμφιλιωθῶ», λένε, «μὲ τὸν ἐχθρό μου γιὰ νὰ μὴν τὸν κάνω χειρότερο μὲ τὴν ὑποχώρησή μου, νὰ μὴν τὸν κάνω σκληρότερο, γιὰ νὰ μὴ φθάσει νὰ μὲ περιφρονήσει περισσότερο μετὰ ἀπὸ τὴ στάση μου αὐτή».
Πολλὲς φορὲς μάλιστα προσθέτουν καὶ αὐτὸ ἐδῶ: «Πολλοὶ θὰ νομίσουν», λένε, «ὅτι, τὸ νὰ ἔρχομαι πρῶτος ἐγὼ πρὸς τὸν ἐχθρό μου καὶ νὰ τοῦ προσπέφτω γιὰ συμφιλίωση, τὸ κάνω ἀπὸ ἀδυναμία καὶ μόνο».
Αὐτὰ ὅλα εἶναι ἀνόητα λόγια.
Διότι ὁ ἀκοίμητος ὀφθαλμὸς γνωρίζει τὴ διάθεσή σου.
Γι’ αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ προσέχεις τὶ θὰ ποῦν οἱ συνάνθρωποί σου, ἀφοῦ ἐσύ, μὲ τὴν πνευματική σου κατάσταση, ἔχεις ἤδη πείσει τὸν Κριτή σου, Ἐκεῖνον ποὺ πρόκειται νὰ ἐξετάσει τὰ ἔργα σου.
Ἄν τώρα φροντίζεις νὰ μὴ γίνει χειρότερος ὁ ἐχθρός σου, λόγω τῆς δικῆς σου ὑποχωρητικότητας καὶ ἐπιείκειας, πρέπει νὰ ξέρεις καὶ τοῦτο:
Αὐτὸς δὲν γίνεται χειρότερος μὲ τὴν ἐπιείκειά σου, ἀλλὰ χειροτερεύει ἀπὸ τὸ ὅτι ἐσὺ δὲν συμφιλιώνεσαι μαζί του. Διότι, ἔστω κι ἄν αὐτὸς εἶναι ὁ πιὸ ἀχρεῖος ἀπ’ ὅλους, ἔστω κι ἄν δὲν παραδέχεται τὸ λάθος του καὶ δὲν τὸ διακηρύττει, ὅταν μείνει μὲ τὸν ἑαυτό του, θὰ ἀποδεχθεῖ καὶ θὰ ἐκτιμήσει τὴ στάση σου καὶ θὰ ντραπεῖ μέσα στὴν καρδιὰ του ἐξαιτίας τῆς πραότητας ποὺ ἐσὺ ἔχεις δείξει.
Ἄν δὲν τὸ κάνει αὐτὸ καὶ παραμείνει στὴν κακία του, ἐνῶ τοῦ φέρεσαι τιμητικὰ καὶ τὸν περιποιεῖσαι, ἔ, τότε θὰ ἔχει τὸν Θεὸ ὡς μέγα παιδαγωγό.
Δείξε καλὴ διάθεση γιὰ τὸν ἀδελφό σου καὶ ὅταν τοῦ συγχωρεῖς τὰ ἁμαρτήματά του, νὰ μὴν τοῦ τὰ συγχωρεῖς ἐπειδὴ μέσα σου καλλιεργεῖς τὴν ἐπιθυμία νὰ τιμωρηθεῖ περισσότερο, ἀλλὰ νὰ τὸν συγχωρεῖς ἀπὸ φιλοστοργία καὶ καλὴ πνευματικὴ τοποθέτηση ἀπέναντί του.
Ἐκεῖνο δὲ νὰ γνωρίζεις σαφῶς, ὅτι ὅσο περισσότερο σὲ περιφρονεῖ, ἐνῶ ἐσὺ τὸν περιποιεῖσαι καὶ τὸν ὑπηρετεῖς, τόσο μεγαλύτερη κόλαση δημιουργεῖ ἐκεῖνος γιὰ τὸν ἑαυτό του. Ἰσχυρίζεσαι λοιπὸν ἀκόμη ὅτι ὁ ἀδελφός σου γίνεται χειρότερος ὅταν τὸν περιποιεῖσαι;
Αὐτὸ εἶναι γι’ αὐτὸν μειονέκτημα, καὶ κατηγορία, ἐνῶ γιά σένα αὐτὸ εἶναι πλεονέκτημα καὶ ἐγκώμιο.
Διότι, ἄν καὶ τὸν βλέπεις νὰ εἶναι πράγματι τέτοιος, ἐσὺ γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, δὲν σταμάτησες νὰ κρατᾶς θετικὴ στάση ἀπέναντί του.
Καὶ γι’ αὐτὸν κάτι τέτοιο εἶναι ἔγκλημα, ἀφοῦ δὲν τὸν ὠφέλησε ἡ δική σου ὑποχωρητικότητα καὶ δὲν ἔγινε καλύτερος.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέει ὅτι εἶναι προτιμότερο νὰ κατηγοροῦνται οἱ ἄλλοι γιὰ τὰ παραπτώματά τους ἐναντίον μας, παρὰ ἐμεῖς γιὰ τὰ πταίσματά μας πρὸς αὐτούς.
Ἐπιμέλεια κειμένου: π. Σάββας Γεωργιάδης
