Ἡ ὑπόθεσις τῆς σημερινῆς ἑορτῆς τῆς τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ θείας Μεταμορφώσεως, εἶναι τὸ φῶς, ὅπερ ἔδειξε ὁ Χριστός, ὡς Θεός, ἐπειδὴ τὸ φῶς ἐκεῖνο δὲν ἦτο κτιστὸν ἤ ἐπίγειον, ἀλλὰ φῶς ἄϋλον καὶ ἄκτιστον, καὶ διὰ τοῦτο γνώρισμα τῆς Θεότητός Του.
Ἐπειδὴ Δεσποτικὴ εἶναι ἡ ἑορτὴ μας καὶ ἐπειδὴ θεϊκῆς φύσεως γνώρισμα εἶναι ἡ ὑπόθεσίς μας, μετὰ χαρᾶς καὶ δεσποτικῶς, ὡς ὁ Θεὸς θέλει, ἄς ἑορτάσωμεν τὴν ἁγίαν ταύτην ἑορτήν, ἄς ἀφήσωμεν πᾶν νόημα γεῶδες καὶ ὑλικὸν καὶ μόνον τὰ ἄϋλα καὶ οὐράνια ἄς φανταζώμεθα.
Ἄς καθαρίσωμεν τὸν νοῦν μας καὶ πρὸς τὸ Θαβώριον ὄρος ἄς ἀνέλθωμεν, διὰ νὰ ἴδωμεν καθαρῶς τὴν Παναγίαν Τριάδα...
Ἐκεῖ θέλομεν ἰδεῖ Υἱόν μεταμορφούμενον, Πατέρα προσμαρτυροῦντα καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ὡς νεφέλην ἐπισκιάζουσαν. Ἐκεῖ μὲν θέλομεν προφήτας ἰδεῖ προσκυνοῦντας δουλικῶς, Ἀποστόλους εἰς τὴν γῆν πίπτοντας ἀπὸ τὸ ἄστεκτον ἐκεῖνο φῶς,˙ ἐκεῖ ὁ Δεσπότης Χριστὸς τὴν κεκρυμμένην θεότητα σήμερον κατ’ ὀλίγον ἀποκαλύπτει, δεικνύων μὲν ὀλίγον φῶς˙ καλύπτων δὲ τὸ πολὺ διὰ νὰ μὴ ἀποθάνωσιν οἱ Μαθηταὶ ἀπὸ τὸ περισσὸν φῶς τῆς θεότητος. Ἐκεῖ ὁ Μωϋςῆς βλέπει τὸν νομοθέτην Χριστόν, καὶ ὁ Ἠλίας τὸν κηρυχθέντα ὑπ’ αὐτοῦ.
Ἐκεῖ ὅθεν καὶ ἡμεῖς μὲ τὸν νοῦν ἄς ἀναβῶμεν, διὰ νὰ φωτισθῶμεν ὡς οἱ Ἀπόστολοι˙ ἔστω μερικῶς καὶ θέλομεν ἀκούσει καὶ κατανοήσει τὰ γενόμενα.
Ἄρχομαι λοιπὸν ἀπ’ ἐδῶ τὴν ὑπόθεσιν τῆς ἑορτῆς μὲ τοὺς λόγους τοῦ Εὐαγγελίου: «Καὶ μεθ’ ἡμέρας ἕξ παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τὸν Πέτρον καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ’ ἰδίαν, καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν» (Ματθ. ιζ΄, 1-2).
Τὸ δὲ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, θέλει νὰ εἴπῃ, ὅτι ὁ Κύριος, ἐφ’ ὅσον εὑρίσκετο κάτω μὲ τοὺς ἄλλους Μαθητὰς καὶ τοὺς ἀνθρώπους, ἦτο ταπεινὸς τῷ σχήματι˙ εἰς δὲ τὸ ὄρος, ὅταν ἀνέβη, ἐφάνη Θεός, ἐξουσιαστής, Βασιλεύς, ὅλος φῶς ὅλος λαμπρότης: «Καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον Αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένοντο λευκὰ ὡς τὸ φῶς» (Ματθ. ιζ΄, 2).
«Ἔτι...ἰδοὺ νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτούς˙ καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα. Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱὸς μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα˙ αὐτοῦ ἀκούετε» (Ματθ. ιζ΄, 5). Καὶ ἡ μὲν φωνὴ ἦτο τοῦ Πατρός, ὅστις ἐμαρτύρει ἀοράτως τὴν θεότητα τοῦ Ἰησοῦ, ἡ δὲ νεφέλη ἦτο τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον.
Παρακαλῶ ἐσὲ τὸν μυστικὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, τὸν ἀκτινοβολοῦντα τοῖς Μαθηταῖς τὴν θείαν σου δόξαν, τὸ ἀνέσπερον φῶς τοῦ ἀναιτίου φωτός, τὸ ἀπαύγασμα τοῦ συναϊδίου Πατρός, ὅπως ἀναβιβάσῃς καὶ ἡμᾶς ἀπὸ τὰς περιπλοκὰς τῶν γηΐνων φροντίδων ἐπάνω εἰς τὸ ὄρος τῆς Μεταμορφώσεώς Σου, διὰ νὰ φωταγωγηθῶμεν καὶ νὰ λαμπρυνθῶμεν μὲ τὴν δόξαν τῆς θεϊκῆς Σου μορφῆς, νὰ ὁδηγηθῶμεν εἰς τὰς ἐντολὰς Σοῦ τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν. Ἔγειρον ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου τῆς ραθυμίας, ἐλευθέρωσον ἡμᾶς ἀπὸ τὰς ἰδέας τοῦ κόσμου καὶ λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον.
Πρώτη, ἀνείκαστος καὶ ὑπερβάλλουσα δόξα, τὴν ὁποίαν προξενεῖ σήμερον εἰς τοὺς εὐσεβεῖς Χριστιανοὺς ἡ ἑορτὴ τῆς Μεταμόρφωσις τοῦ Χριστοῦ, εἶναι τὸ νὰ πιστεύωμεν τὸ μυστήριον τῆς ὁμοουσίου καὶ ἀδιαιρέτου καὶ μακαρίας Τριάδος.
Ὦ ἀνεκλάλητος δόξα τῆς σημερινῆς μας ἑορτῆς! Ὦ πάντερπνος εὐφροσύνη, ἥτις χαρίζεται εἰς τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὸν μεταμορφούμενον Χριστόν! Ὦ ἀγλαότατον φῶς τοῦ μυστικοῦ Ἡλίου.
Ὁ Χριστός, ὅστις μεταμορφώνεται σήμερον, μᾶς φωτίζει μὲ τὸ ἴδιον φῶς, ὅπερ ἔδειξεν εἰς τοὺς Ἁγίους Του Μαθητάς, ὥστε ἐγείναμεν κατὰ χάριν θεοὶ ἀθάνατοι, ἀπὸ ἐκεῖ ὅπου εἴμεθα πρώτερον ἄνθρωποι θνητοί.
Ποίαν προσκύνησιν νὰ σοῦ προσφέρομεν, λαμπρότατε Χριστέ, διότι μᾶς ἔκαμες κατὰ χάριν ἀπὸ ἀνθρώπους θεούς, ἀπὸ αἰχμαλώτους αὐθέντας, ἀπὸ δούλους βασιλεῖς, ἀπὸ ἀπίστους πιστούς, ἀπὸ ἀσεβεῖς ὀρθοδόξους, ἀπὸ ἀδόξους δεδοξασμένους καὶ ἀπὸ ἀμαθεῖς σοφούς;
Τοιαύτην δόξαν ἀπολαμβάνομεν οἱ Ὀρθόδοξοι ἀπὸ τὴν Μεταμόρφωσιν τοῦ Χριστοῦ.
Διὰ τοῦτο, χαίρετε, χαίρετε, εὐσεβέστατοι Χριστιανοί, χαίρετε διότι ἠξιώθημεν τοιαύτης δόξης, νὰ γνωρίσωμεν τὴν μακαρίαν καὶ ζωοποιὸν Τριάδα˙ χαίρετε, διότι πιστεύετε τὴν σάρκωσιν τοῦ Χριστοῦ, καὶ τὴν θείαν Του Μεταμόρφωσιν, ποὺ μᾶς φωταγωγεῖ καὶ μᾶς ὁδηγεῖ εἰς τὴν Βασιλείαν Του μὲ τὸ φῶς ὅπερ ἀστράπτει ἐνώπιον τῶν Μαθητῶν Του˙ χαίρετε ὅσοι ἐβαπτίσθητε καὶ ἡγιάσθητε μὲ τὸ θεῖον Του Βάπτισμα, ὅσοι ἐθρέψατε καὶ ἐποτίσατε τὴν ψυχήν σας μὲ τὸ ἄχραντον Σῶμα καὶ Αἷμά Του. Χαίρετε ὅσοι ἐλάβετε Αὐτὸν τὸν Υἱόν τοῦ Θεοῦ, καὶ πιστεύετε τὴν θείαν Του Σάρκωσιν καὶ τὴν θείαν Αὐτοῦ Μεταμόρφωσιν καὶ ὁμολογεῖτε τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, Γεννηθέντα ἐκ τῆς Ἁγίας Θεοτόκου διὰ τὴν σωτηρίαν μας, καὶ διὰ τοῦτο εἶσθε ἀπὸ τὸν Θεόν, καὶ εἰς τὸν Θεὸν θέλετε ὑπάγει.
Τοῦτο εὐαγγελίζει καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης˙ «Πᾶν πνεῦμα, ὅ ὁμολογεῖ Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ ἐληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι˙ καὶ πᾶν πνεῦμα, ὅ μὴ ὁμολογεῖ Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ ἐληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστι» (Α΄ Ἰωάν. δ΄, 2-3).
Ἐπιμέλεια κειμένων: Πρωτοπρ. Γεώργιος Καλαντζῆς