Ἡ εἰρήνη ἦταν πάντοτε καὶ παραμένει ἕνα ἐπιτακτικὸ αἴτημα ὅλων μας καὶ ἐνῶ ἄνθρωποι καὶ ὀργανισμοὶ πολυσύνθετοι ἐμφανίζονται ὡς στρατευμένοι στὴν προσπάθεια γιὰ τὴν παύση τῶν πολέμων, ὅμως ἐξαγγέλλονται συνεχῶς πόλεμοι.
Οἱ προσπάθειες μένουν ἄκαρπες, διότι στὴν οὐσία ἐκεῖνο ποὺ λείπει ἀπὸ τὶς ὅποιες προσπάθειες εἶναι τὸ πνεῦμα τῆς εἰρήνης. «Ὁ φαινόμενος κόσμος βρίσκεται σὲ ἀκαταστασία καὶ μάχη», λέει ὁ ἀββᾶς Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος. «Πάσχει ὁ κόσμος πάθος κακίας καὶ δὲν τὸ γνωρίζει. Ταλαίπωρος ἐγὼ ἄνθρωπος· τίς μὲ ρύσεται ἐκ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τούτου;».
Τὸ πρόβλημα λοιπὸν εἶναι πνευματικό, βρίσκεται στὴν φύση τοῦ ἀνθρώπου, καὶ ἀπαιτεῖ λύσεις πνευματικές. Ὅπως ἡ ὑποδομὴ τοῦ πολέμου ἔχει αἰτία τὴν ἀρρωστημένη ἀνθρώπινη φύση, ἀντίστοιχα ἡ ὑποδομὴ τῆς εἰρήνης εἶναι ἡ ἀνακαίνιση τῆς ἀνθρώπινης φύσεως.

 

Καὶ ἡ ἀνακαίνιση αὐτὴ πραγματώνεται μὲ τὴν χάρη, διὰ τῆς ὁποίας «ἐχαρίτωσεν ἡμᾶς» ὁ ἐν σπηλαίῳ γεννηθείς. Ἡ πραγματικὴ εἰρήνη εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου καὶ στὴ λειτουργία τῶν κοινωνιῶν. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία δέεται ὑπὲρ τῆς ἄνωθεν εἰρήνης καὶ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου.
Ὁ Χριστὸς ἦλθε στὸν κόσμο μὲ τὸ ἄγγελμα «ἐπὶ γῆς εἰρήνη» καὶ μᾶς ἀποκάλυψε πὼς εἰρήνη δὲν εἶναι ἁπλῶς ἡ ἀπουσία τοῦ πολέμου, ἀλλὰ ἡ παρουσία τῆς δικῆς Του εἰρήνης, «Εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν». Τὴν εἰρήνη αὐτὴ δὲν μποροῦμε νὰ τὴν κατορθώσουμε μὲ τὶς δικές μας δυνάμεις. Εἶναι δῶρο, ἄνωθεν καταβαῖνον, εἶναι ἡ ἀποδοχὴ τοῦ μηνύματος τῶν Χριστουγέννων.
Τὸ μήνυμα τῶν Χριστουγέννων, «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» δὲν ἔρχεται μὲ ψεύτικα πλαστικὰ στολίδια, μὲ ἑορτὲς καὶ λόγους περὶ εἰρήνης μέν, ἀλλὰ ποὺ συχνὰ εἶναι δυνατὸν νὰ ἰσοδυναμοῦν μὲ σαλπίσματα πολέμου.
Τὸ «σφοδρὸν θέλημα» τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ καταλλαγὴ μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων καὶ ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου, διὰ τῆς ἀγάπης καὶ τῆς εἰρήνης. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη εἶναι τὸ βασίλειο τῆς ἀληθινῆς εἰρήνης καὶ προέρχεται ἀπὸ τὴν παρουσία τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ.
Παρ’ ὅτι ὅμως ὁ Χριστὸς μᾶς καλεῖ νὰ ζοῦμε ἐν ἀγάπῃ καὶ εἰρήνῃ γιὰ νὰ ἔχουμε εὐτυχία - «ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία», συμβαίνει συχνὰ, ὅπως λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἡ ψυχή μας νὰ γεμίζει πάθη. Σκληρύνεται, ζεῖ καὶ μεταδίδει παγωνιά, ἐχθρότητα, διχοστασία, φθόνο, διαβολή, σκληρὸ λόγο καὶ κλειστὴ καρδιά.
Ἀποποιούμεθα τὴν δωρεὰ τοῦ Θεοῦ καὶ βγαίνουμε ἀπὸ τὴν κατὰ φύσιν ζωή, ὅταν μισοῦμε τὸν ἀδελφό μας, ὅταν φθονοῦμε ἢ ἀδικοῦμε ἢ καὶ ὅταν ἀγαποῦμε μέν, ἀλλὰ ὑστερόβουλα καὶ γιὰ τὴν δική μας ἱκανοποίηση.
Λέγουν οἱ Πατέρες ὅτι ἡ ρίζα κάθε ἁμαρτίας εἶναι ἡ ὑπερηφάνεια καὶ αὐτὴ φέρνει τὴν τάση ἐπιβολῆς πρὸς τοὺς ἄλλους. Αὐτὴ ἐνισχύει τὴν αὐτοδικαίωση καὶ τὸ αἴσθημα τῆς ἠθικῆς ἐπάρκειας.
Ἔλεγε ὁ ἀββᾶς Παφνούτιος: «Θὰ εἰρηνεύῃς ὅπου κι ἂν πᾶς, ἐὰν δὲν ἔχῃς μεγάλη ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό σου». Τὴν ἀλήθεια, τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν εἰρήνη δὲν μποροῦμε νὰ τὶς ἐπιβάλουμε, διότι τότε παύει νὰ ὑπάρχει εἰρήνη. Μποροῦμε ταπεινὰ νὰ τὶς ἀναζητήσουμε καὶ νὰ τὶς ἐπιδιώξουμε μὲ εἰλικρινεῖς συζητήσεις-διαπραγματεύσεις, πρὸς πᾶσαν κατεύθυνση μὲ πνεῦμα ἰσοτιμίας καὶ ὄχι κυριαρχίας καὶ ἐπιβολῆς, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὸ στενό μας περιβάλλον.
Ὁ Χριστιανὸς εἶναι διδακτὸς Θεοῦ. Κατ’ ἀρχήν, ἂν ἐπιδιώξουμε τὴν περισυλλογή, τὴν ἀπόσυρση στὸ «ταμεῖον» μας, καὶ ἔλθουμε εἰς ἑαυτὸν (αὐτογνωσία), τότε θὰ ἀναζητήσουμε τὴν εἰρηνευτικὴ παρουσία τοῦ Πράου καὶ Ταπεινοῦ Ἰησοῦ καὶ Σωτήρα μας καὶ τὴν γνώση τοῦ θελήματός Του, ποὺ περικλείεται στό: «Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πρᾶος εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν».
Γιὰ νὰ ζήσουμε ἀληθινὰ Χριστούγεννα ἐν εἰρήνῃ θὰ πρέπει καὶ στὶς φαινομενικὰ ἀσήμαντες λεπτομέρειες τῆς ζωῆς μας νὰ ἐκφράζουμε εἰλικρινὰ καὶ χωρὶς ἐπιτήδευση τὸ ἦθος τοῦ ἐν σπηλαίῳ Γεννηθέντος, τοῦ Πράου καὶ Ταπεινοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τότε ὄχι μόνον ὁ ἑαυτός μας θὰ ἀναπαύεται στὴν πραγματικὴ εἰρήνη, ἀλλὰ θὰ εἰρηνεύουν καὶ οἱ πλησίον μας καὶ ὁ κόσμος ὁλόκληρος.
«Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε»

Ἐπιμέλεια κειμένων: Πρωτοπρ. Γεώργιος Καλαντζῆς
Δεκέμβριος 2019