Ἐγεννήθη τὸ 1866 στὸ Ταμπῶφ (περιοχή τῆς Ρωσίας). Τὸ 1893 μὲ τὶς εὐχὲς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κρονστάνδης ἀνεχώρησε γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ ἐγκαταβίωσε εἰς τὴν Ἱ. Μ. Ἁγίου Παντελεήμονος (ῥωσσικό).
Ἠγωνίσθη σκληρὸν πνευματικὸ ἀγῶνα, ὥστε ἐν τῇ εἰλικρινίᾳ του ἀναγκάσθηκε νὰ ἐκφράσῃ πρὸς τὸν Θεὸν τὸ παράπονό του ὅτι εἶναι ἀδυσώπητος, ἀλλὰ οὔτω ἀξιώθηκε Χριστοφάνειας ὅπου ἔλαβε τὸν χρυσὸν κανόνα τῆς ταπεινώσεως «κράτα τὸν νοῦν σου στὸν ᾄδη καὶ μὴ ἀπελπίζου».
Ἐκοιμήθη ὁσιακὰ τὸ 1938 (11/24 Σεπτεμβρίου).
Ὁ βίος καὶ ἡ διδασκαλία του, ποὺ τὰ γνωρίζομεν ἀπὸ τὸν βιογράφο του Ἅγιο Σωφρόνιο τοῦ Ἔσσεξ, χαρακτηρίζονται ἀπὸ ἀγωνιστικότητα, ταπείνωση καὶ πόθον – δίψα γιὰ τὸν Θεὸν καὶ ἀγάπη καὶ ἔγνοια γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς λαοὺς, ἐξ οὗ καὶ χαρακτηρίζεται «παγκόσμιος Ἅγιος».
Ὅλοι μας, στὸ πέλαγος τῆς ἀποστασίας μας, καθημερινὰ εὐρισκόμεθα ἐνώπιον δυσερμηνεύτων καὶ βασανιστικῶν διλημμάτων καὶ ἔχομεν ἀνάγκη ὁδηγιῶν.
Ἕνα κείμενο προσευχῆς τοῦ Ἁγίου Σιλουανοῦ, ποὺ ὁμοιάζει μὲ τὴν προσευχὴ τοῦ Κυρίου στὴν Γεσθημανὴ καὶ μὲ παγκόσμιον διάγγελμα, θὰ μποροῦσε νὰ ἀποτελέση ἀπάντηση στὰ δυσερμήνευτα διλήμματά μας καὶ ὁδηγὸ σὲ κάθε περίπτωση, γιὰ τὸν καθένα μας, τὴν ὅποια οἰκογένεια, τὴν ὅποια ὁμάδα, τὴν ὅποια κοινότητα, τὸ ὅποιο ἔθνος καὶ γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα:
«Ὤ, Ἐλεῆμον Κύριε, φώτισον τοὺς λαούς Σου, ἵνα Σὲ γνωρίσουν, ἵνα γνωρίσουν τὸ μεγαλεῖον τῆς ἀγάπης Σου. Ἀπόστρεψον ἡμᾶς ἀπὸ τῆς ἔχθρας καὶ τοῦ μίσους, καὶ δὸς ἡμῖν μετάνοιαν, ἵνα οἱ πάντες γνωρίσουν τὴν ἀγάπην Σου. Φανέρωσον τὰ μυστήριά Σου, διότι ἐὰν ἐγνώριζε ὁ κόσμος τὴν δύναμιν τῶν λόγων Σου, «Μάθετε ἀπ’ Ἐμοῦ ὅτι πρᾶός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ», τότε ὅλος ὁ κόσμος, ὅλη ἡ οἰκουμένη, θὰ ἐγκατέλειπον πάσας τὰς ἄλλας ἐπιστήμας καὶ θὰ ἐμάνθανον μόνον αὐτὴν τὴν ἐπουράνιον ἐπιστήμην, τὴν ἐν Χριστῷ ταπείνωσιν».
Ὤ, ἡ κατὰ Χριστὸν ταπείνωσις! Ὀπόσον γλυκεία καὶ ἀναγκαία εἶναι! Ἡ ψυχὴ ζῇ ἐπὶ μακρὸν ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἀγαπᾷ τὰ γήινα κάλλη, ἀλλὰ πλήττει ἐπὶ τῆς γῆς ἀπ’ ὅσα ἀκούει, βλέπει, ἀντιλαμβάνεται καὶ βιώνει. Ὅταν ἡ ψυχὴ γνωρίση τὸν Κύριον, διψᾷ συνεχῶς τὸν Κύριον καὶ ἐπιποθεῖ ἀπλήστως ἡμέρας καὶ νυκτὸς νὰ ἴδῃ τὸν Ἀόρατον, νὰ ψηλαφήση τὸν Ἀψηλάφητον καὶ ἐκ τῆς χαρᾶς αὐτῆς ἐπιλανθάνεται τοῦ ἡλίου καὶ πάσης τῆς κτίσεως, ἐγκαταλείπει τὴν ἐγωιστικὴν μέριμναν τῆς ἐπιγείου γνώσεως καὶ ποθεῖ πρωτίστως τὰ οὐράνια.
Ἐκεῖ θέλει νὰ σκηνώση ἡ ψυχή μου, ἡ ψυχὴ τοῦ καθενὸς ἀνθρώπου.
Ἡ ψυχὴ μου διψᾶ νὰ ἀποκτήση τὴν ταπείνωσιν τοῦ Χριστοῦ, καὶ ποθῶ αὐτὴν ἡμέρας καὶ νυκτός, καὶ ἐνίοτε κραυγῇ μεγάλη κράζω: «Σὲ διψᾷ, Κύριε, ἡ ψυχή μου, καὶ Σὲ ζητῶ μετὰ δακρύων».
«Κύριε, Ἐλεῆμον, δὸς τὴν χάριν Σου εἰς ὅλους τούς λαοὺς τῆς γῆς, ἵνα Σὲ γνωρίσουν καί ἐπιλανθάνουν οἱ ἄνθρωποι τῆς πικρίας τῆς γῆς καί ἐγκαταλείψουν ὅλα τὰ κακὰ καὶ προσκολληθοῦν εἰς Σὲ διὰ τῆς ἀγάπης, ποιοῦντες τὸ θέλημά Σου πρὸς δόξαν Σου καὶ ζήσουν ἐν εἰρήνῃ («Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ὲπί γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία»).
Κύριε, ὡς Σὺ ὁ Ἴδιος προσηύχου διὰ τοὺς ἐχθρούς, οὕτω καὶ ἡμᾶς δίδαξον διὰ τοῦ Ἁγίου Σου Πνεύματος νὰ ἀγαπῶμεν τοὺς ἐχθρούς ἡμῶν. Ὅστις ἐγνώρισε τὴν ἀγάπην Σου, οὗτος ἀγαπᾷ ὅλον τὸν κόσμον καὶ οὐδέποτε μεμψιμοιρεῖ διὰ τὸ πεπρωμένον αὐτοῦ, διότι πρόσκαιρος θλῖψις ἐργάζεται αἰωνίαν χαράν».
Δυσφόρητος εἶναι ἡ ζωὴ ἄνευ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεόν καί τόν πλησίον· σκότος καὶ ἀνία ὑπάρχει εἰς τὴν ψυχήν. Ὅταν δέ ἔλθη ἡ ἀγάπη, τότε ἀδύνατον νὰ περιγραφῇ ἡ χαρὰ τῆς ψυχῆς.
Ἀδελφοὶ Αὐτὸς ὁ Κύριος ἐμπνέει εἰς ἡμᾶς τὴν ἀγάπην καὶ τὴν προσευχὴν ὑπὲρ τοῦ κόσμου καὶ ὕστερον ἀμείβει τὴν ψυχὴν διὰ τοῦτο.
Ἀδελφοί, δι’ ὅλων τῶν δυνάμεων ὑμῶν φυλάττετε τὴν εἰρήνην τοῦ Θεοῦ, ἥτις ἐδόθη εἰς ἡμᾶς δωρεάν, καὶ ἐὰν τὶς κακοποιῇ ἡμᾶς, ἄς ἀγαπῶμεν αὐτόν, ἔστω καὶ μετὰ κόπου, καὶ ὁ Κύριος βλέπων τὸν κόπον ἡμῶν θὰ βοηθήση διὰ τῆς χάριτος Αὐτοῦ.
Οἱ ταπεινοὶ καὶ κατὰ τὸν χαρακτῆρα ὅμοιοι πρὸς τὸν Χριστόν εἰρηνεύουν κατὰ πάντα καί διὰ τοῦ βίου αὐτῶν δίδουν ζωντανόν παράδειγμα καὶ τρέφουν πολλοὺς ἐκ τῶν καρπῶν τῆς ἁγίας αὐτῆς εἰρήνης.
Ὅστις ἐπὶ τῆς γῆς διαμένει ἐν τῇ ἀγάπῃ τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οὗτος καὶ μετὰ θάνατον θὰ εἶναι μετὰ τοῦ Κυρίου.
Ἡ ζωὴ τῆς ἀποστασίας, τῆς ἀπομακρύνσεως ἀπὸ τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ θάνατος τῆς ψυχῆς· ἡ ἀγάπη ὅμως τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ παράδεισος τῆς τρυφῆς, διὰ τὴν ψυχήν.
«Κύριε Ἐλεῆμον, Σὺ ἀνέστησας τὴν ψυχήν μου, ἵνα Σε καὶ τὸν πλησίον ἀγαπᾷ, καὶ δίδεις εἰς ἐμὲ δάκρυα, ἵνα προσεύχωμαι δι’ ὅλον τὸν κόσμον. Δίδαξον πάντας ἡμᾶς διὰ τοῦ Πνεύματός Σου τοῦ Ἁγίου νὰ ζῶμεν κατὰ τὸ θέλημά Σου καὶ νὰ γνωρίσωμεν Σὲ τὸν ἀληθινὸν Θεόν».
Γένοιτο!
(Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ὁ Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης», Ἀρχιμ Σωφρονίου Σαχάρωφ).
Ἐπιμέλεια κειμένου: Πρωτοπρ. Γεώργιος Καλαντζῆς.
Σεπτέμβριος 2021