Ἰούλιος 2023
Ἡ τέταρτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἔλαβε χώρα στὴ Χαλκηδόνα, ἀπέναντι ἀπὸ τὴν πρωτεύουσα τῆς αὐτοκρατορίας μας Κωνσταντινούπολη, καὶ διεμόρφωσε ἔτι περισσότερο τὸ χριστολογικὸ δόγμα, δηλαδὴ τὴν πίστη τῆς Ἐκκλησίας ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ δημιουργὸς τοῦ κόσμου, ὁ προαιώνιος Θεός.
Σὲ αὐτὴν κυριάρχησε ἡ θεολογία τοῦ ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, μεγίστου θεολόγου καὶ ἁγίου πατρὸς τῆς Ἐκκλησίας, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ἕνα καὶ μοναδικὸ πρόσωπο μὲ δύο φύσεις, ὁλοκληρωμένος ὡς ἄνθρωπος καὶ ὁλοκληρωμένος ὡς Θεός.
Δὲν εἶναι οὔτε λίγο Θεός, οὔτε λίγο ἄνθρωπος. Εἶναι τέλειος ὡς Θεός, δηλαδὴ ὁμοούσιος καὶ ἰσοδύναμος μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὄχι κατώτερος ἢ ὑποδεέστερος τοῦ Θεοῦ ἢ δημιούργημά Του, εἶναι Θεὸς ἀληθινός, γεννηθεὶς ἀπὸ ἀληθινὸ Θεὸ Πατέρα, καὶ τέλειος ὡς ἄνθρωπος, δηλαδὴ ὁμοούσιος μὲ ἐμᾶς, μὲ σῶμα καὶ ψυχή, ἀκέραιος καὶ πλήρης ὡς πρὸς τὰ ἰδιώματα καὶ τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς ἀνθρώπινης οὐσίας, ἴδιος μὲ τὸν κάθε ἄνθρωπο, ἐκτὸς ὅμως ἁμαρτίας.
Αὐτὲς οἱ δύο φύσεις, οἱ δύο οὐσίες Του, ἡ θεϊκὴ καὶ ἡ ἀνθρώπινη, δὲν μπερδεύονται, δὲν συγχέονται, δὲν διαιροῦνται, δὲν διαχωρίζονται, γιατὶ ὁ Χριστὸς εἶναι ἕνας καὶ ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. Τὸ ὅτι ἔλαβε ἀνθρώπινο σῶμα καὶ ψυχὴ, δὲν σημαίνει ὅτι ἦταν ὑπὸ τὸ κράτος τῆς φθορᾶς, γιατὶ ἑκουσίως ὑπέμεινε ὅ,τι ὑπέμεινε, τὸν θάνατο καὶ ὅλα τὰ ἀδιάβλητα πάθη, δηλαδὴ τὰ σωματικὰ παθήματα καὶ τὶς βιοτικὲς ἀνάγκες. Πείνασε, ἔκλαψε, κουράστηκε, αἱμάτωσε, πόνεσε, σταυρώθηκε, πέθανε, ἀναστήθηκε,·κι ὅλα αὐτὰ ἑκουσίως γιὰ τὴ δική μας σωτηρία.
Οἱ πατέρες τῆς Συνόδου καταδίκασαν τὸν Εὐτυχῆ καὶ ἐπικύρωσαν τὴν ἀπὸ εἰκοσαετίας καταδίκη τοῦ Νεστορίου ἀπὸ τὴν τρίτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Μὲ τὴν θεολογία τοῦ Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας Μεγάλου Κυρίλλου καὶ τὴν συμβολὴ τοῦ πάπα τῆς Ῥώμης ἁγίου Λέοντος, ἡ τέταρτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος διεφύλαξε τὸ ὀρθόδοξο δόγμα καὶ διαμόρφωσε τὶς προϋποθέσεις, ὥστε νὰ ἀντιμετωπιστοῦν ἄλλες αἱρέσεις κατὰ τὴν ἕκτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Δυστυχῶς, ἕνα τμῆμα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἀποκόπηκε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, μὴ ἀποδεχόμενο τὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Χαλκηδόνος εἶναι οἱ λεγόμενοι Μονοφυσίτες, χριστιανοὶ τῆς Αἰγύπτου, τῆς Ἀρμενίας, τῆς Συρίας καὶ τῆς Αἰθιοπίας.
Ὅλος ὁ ἀγώνας τῶν ἁγίων πατέρων νὰ τὴν διαφυλάξουν ἀνόθευτη συνίστατο στὴν ἀνάγκη νὰ διατηρηθῇ ἀκέραιη καὶ ἡ περὶ σωτηρίας ἀλήθεια. Ὁ τρόπος ζωῆς καὶ τὸ ἀντικείμενο τῆς πίστεως καθορίζουν τὴν σωτηρία ἢ τὴν ἀπώλεια. Καὶ ἡ ἀσφαλὴς σωτηρία ὑπάρχει μόνον μέσα στὴν Ὀρθοδοξία, γιατὶ μόνον σὲ αὐτὴν ὑπάρχει ὁ Σωτήρ, ἡ σαρκωμένη Ἀλήθεια, ὁ Θεάνθρωπος Χριστός. Μία διαστρεβλωμένη περὶ Σωτῆρος ἀντίληψη διαστρεβλώνει καὶ τοὺς περὶ σωτηρίας κανόνες. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ θεολογικὴ διαμάχη ποὺ διεξήγαν ἀνὰ τοὺς αἰῶνες οἱ ἅγιοι πατέρες δὲν ἦταν γιὰ ψιλὰ γράμματα, ἀλλὰ γιὰ ὑψηλὰ νοήματα καὶ ἀλήθειες ποὺ σώζουν αὐτοὺς ποὺ τὶς ἀποδέχονται. Οἱ Χριστιανοὶ ὡς ἄλλοι λύχνοι – λυχνάρια ἀναμμένα ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ -καλούμαστε νὰ ἐκπέμψουμε τὸ νοητὸ φῶς τῆς πίστεως, τόσο μὲ τὰ λόγια ὅσο και μὲ τὰ καλά μας ἔργα. Δὲν μένει παρὰ ἐμεῖς νὰ ἀκολουθήσουμε τὰ χνάρια τῶν Ἁγίων και Θεοφόρων Πατέρων τῆς Πίστεως μας, νὰ κάνουμε πράξη Κανόνες και Ὅρους σὰν και αὐτοὺς ποὺ θεσπίστηκαν στὴν Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο και νὰ νικήσουμε και ἐμεῖς ὅπως ἔκαναν και αὐτοὶ ὁτιδήποτε ἐπικίνδυνο και καταστροφικὸ γιὰ τὴν «ἐν Χριστῷ ζωὴ» μας.
Αὐτὴ ἡ συνειδητοποίηση τοῦ ἱεροῦ μας χρέους ἀπέναντι στὴν ἀγάπη τοῦ Κυρίου και Θεοῦ μας, θὰ ἔχει σάν ἀποτέλεσμα τὴν ἀγαθοεργὸ καρποφορία και τὴ φωτεινὴ δραστηριότητα μας κατὰ τὸ πρότυπο τῶν τιμωμένων Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ ἦταν και τότε και σήμερα φῶτα τοῦ κόσμου, ποὺ φωτίζουν τὸ δρόμο πρὸς τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δρόμο.
Ἐπιλογὴ καὶ ἐπιμέλεια κειμένου: Πρωτοπρ. Σάββας Γεωργιάδης
Ἰούλιος 2023