Ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος ἀνέπτυξε ἰδιαίτερα τὴν συμβολὴ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, στοὺς δύο πρώτους μεγάλους Ἠθικούς του Λόγους, ποὺ εἶναι ἀφιερωμένοι κυρίως στὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπινου γένους, στηριζόμενος στὴν παλαιὰ παραδοσιακὴ ἄποψη τῶν δύο Ἀδάμ.
«Καθάπερ οὖν ἐν τῇ πλάσει πάλαι τῆς προμήτορος Εὔας τὴν τὸν Ἀδὰμ πλευρὰν ἐψυχωμένην ἔλαβεν ὁ Θεός καὶ εἰς γυναῖκα ταύτην ἀνοικοδόμησε καὶ εἰς ψυχὴν ζῶσαν τελείαν πεποίηκε, καὶ τὸν αὐτὸν δὴ τρόπον καὶ ἐκ τῆς ἁγίας Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας ἐψυχωμένην σάρκα λαβὼν ἐκ τοῦ φυράματος τῆς φύσεως ἡμῶν, ἤτοι ἐκ τῆς ψυχῆς ὁμοῦ καὶ τοῦ σώματος, ὁ πλαστουργὸς καὶ κτίστης Θεός, ἥνωσε τῇ ἑαυτοῦ ἀκαταλήπτῳ καὶ ἀπροσίτῳ θεότητι, μᾶλλον δὲ τῇ ἡμετέρῳ οὐσίᾳ ὅλην τῆς θεότητας αὐτοῦ τὴν ὑπόστασιν ἑνώσας οὐσιωδῶς, ἀμίκτως ἐγένετο τέλειος Θεάνθρωπος».
Ὁ ἅγιος Συμεὼν ἀποκαλεῖ τὴν Παρθένο Μαρία νύμφη τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καὶ ἀμόλυντη καὶ ἁγία σὲ σχέση μὲ τοὺς ἀνθρώπους, ἐνῶ συγχρόνως σὲ σχέση μὲ τὸν Θεὸ καὶ ἡ Παναγία παραμένει ἄνθρωπος:
«Ταύτην ἠγάγετο, συγκρίνων αὐτὴν, ὡς μὲν πρὸς τὸν ἑαυτῆς νυμφίον καὶ τὸν ἐκείνου Πατέρα, ὡς ἄνθρωπον, ὡς δὲ πρὸς ἡμᾶς, ἁγίαν καὶ ὑπεραγίαν καὶ ὑπὲρ ἅπαντας ἀνθρώπους πασῶν τῶν γενεῶν καθαρωτάτην καὶ ἄχραντον».
Ὁ ἅγιος Συμεὼν ἐξηγεῖ πῶς ἀντιλαμβάνεται αὐτὸ τὸ μυστικὸ γάμο τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Παρθένου, ποὺ εἶναι ἡ σάρκωση τοῦ Λόγου: «Καθὼς ἐκ τοῦ ὅλου σώματος τοῦ Ἀδάμ ἡ μερὶς ληφθεῖσα ὠκοδομήθη εἰς γυναῖκα, οὕτω πάλιν ἐκ τῆς γυναικὸς ἡ αὐτὴ ληφθεῖσα μερὶς ἀνοικοδομήθη εἰς ἄνδρα καὶ γένηται νέος Ἀδάμ, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Θεάνθρωπος».
Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, αὐτὸς ὁ ποιητὴς τοῦ Ἀδάμ κατῆλθε καὶ εἰσῆλθεν ἐν τῇ ἀχράντῳ γαστρὶ τῆς Παρθένου καὶ οὕτως ἔλαβεν ἐξ αὐτῆς τὴν πλευρὰν τοῦ Ἀδάμ, ἤτοι τὴν πανάμωμον σάρκα, καὶ ἐγένετο Θεάνθρωπος, ὁ νέος Ἀδὰμ.
«Ὁ Θεὸς καὶ Λόγος Ἰησοῦς Χριστὸς ἐκ τῆς Παρθένου σάρκα ἔννουν καὶ ἐψυχωμένην ἔλαβεν καὶ ἀντ’ αὐτῆς ἀνεπλήρωσε· δέδωκεν τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ τὸ ἅγιον». Κατὰ τὴ σάρκωση, πρώτη ἡ Θεοτόκος ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ δέχεται οὐσιαστικὰ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ τὸ δέχονται διὰ πρεσβειῶν Της.
Ὅπως εἶναι ἀναμφισβήτητο πὼς ὁ Θεὸς Λόγος τοῦ Θεοῦ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἔτσι γεννιέται ἀπὸ τοὺς Ἁγίους ποὺ Τὸν συλλαμβάνουν πνευματικὰ μέσα τους. «Ὥσπερ ἐν τῇ γαστρὶ τῆς Παρθένου εἰσῆλθεν ὁ Θεὸς Λόγος τοῦ Πατρός, οὕτως καὶ ἐν ἡμῖν αὐτοῖς ὁ λόγος ὃν δεχόμεθα, διδασκόμενοι τὴν πίστιν καὶ τὴν εὐσέβειαν, ὥσπερ σπόρος εὑρίσκεται».
Ἐπιμένει πολὺ στὸ μυστήριο τῆς γεννήσεως τοῦ Λόγου μέσα στὶς καρδιὲς τῶν πιστῶν καὶ στὸν παραλληλισμὸ ἀνάμεσα στὴ Μητέρα τοῦ Θεοῦ καὶ σὲ μᾶς. Μὲ αὐτὴ τὴν ἔννοια εἴμαστε ὅμοιοί Της. «Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ Θεός, ὁ τὰ διεστῶτα ἑνώσας πρὸς ἑαυτὸν καὶ τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου ἀράμενος, ἀεὶ ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν τὸ μυστήριον τῆς ἀνακαινίσεως τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν καὶ τὴν κοινωνίαν μετὰ τὸν Θεοῦ Λόγου καὶ ἕνωσιν ἀπεργάζεται».
Ἡ βασικὴ διαφορὰ ἀνάμεσα στὶς δύο γεννήσεις βρίσκεται λοιπὸν στὸ γεγονὸς πὼς μόνη ἡ σωματικὴ γέννηση τοῦ Λόγου ἔχει μιὰ σωστικὴ παγκόσμια δύναμη καὶ ἀποτελεῖ συγχρόνως τὴν πηγὴ τῆς μυστικῆς γεννήσεως.
«Καὶ καθάπερ υἱὸς αὐτῆς καὶ Θεὸς ὁ Χριστὸς καὶ Θεὸς ἡμῶν γέγονεν, ἀδελφὸς δὲ ἡμῶν ἐχρημάτισεν, οὕτω καὶ ἡμεῖς υἱοὶ τῆς Θεοτόκου μητρὸς αὐτοῦ καὶ ἀδελφοὶ αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ γινόμεθα».
Ἡ Παρθένος Μαρία εἶναι ὅμως καὶ δική μας Μητέρα, συνεπῶς ὁ Χριστὸς εἶναι Ἀδελφός μας.
Εἶναι ἐνδιαφέρον νὰ σημειώσουμε πὼς ὁ ἅγιος Συμεών, δείχνει τὴ σημασία ποὺ εἶχε ἡ Παναγία στὴν πνευματικὴ του ζωὴ μὲ τὸ νὰ ἀπευθύνει προσευχὲς πρὸς τὴν Θεοτόκο «ἐμπόνως καὶ μετὰ στεναγμῶν καὶ δακρύων».
Εἴθε ὅπως οἱ πρεσβεῖες τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ ἐπιτρέπουν στὸν νεαρὸ Γεώργιο -ἅγιο Συμεὼν- νὰ φθάσει ἤδη ἀπὸ τὴν ἀρχὴ στὶς κορυφὲς τῆς θεωρίας, νὰ συμβῆ καὶ γιὰ τὸν καθένα μας, νὰ βιώνουμε χάριτι στὶς καρδιές μας τὴν παρουσία τοῦ μονογενῆ Της Υἱοῦ.
Ἐπιμέλεια κειμένων: Πρωτοπρ. Γεώργιος Καλαντζῆς
Νοέμβριος 2023