Ὁ Ἅγιος Μακάριος ὁ Νοταρᾶς Ἀρχιεπίσκοπος Κορίνθου (1731-1805), ἀναδείχθηκε ταπεινὸς καὶ εὐκλεὴς ἱεράρχης, φωτεινὸς ἀσκητής, οὐρανόσταλτος ὁδηγὸς ψυχῶν, πολύτιμος συγγραφέας, Γενάρχης τοῦ Φιλοκαλισμοῦ καὶ ἀκλινὴς καὶ ἀμετακίνητος ὑπέρμαχος τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως.
Πολύτιμη ὑπῆρξε ἡ παρουσία του καὶ στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου ἐκεῖ μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη (1749-1809) καὶ τὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο τὀν Πάριο (1721 -1813), κατέστη ὁ σταυροφόρος καὶ πρωτεργάτης τοῦ πνευματικοῦ κινήματος τῶν Κολλυβάδων, τῆς περίφημης φιλοκαλικῆς ἀναγέννησης.
Ἐκοιμήθη εἰρηνικὰ ὁ σεπτὸς αὐτὸς ἀσκητὴς ἐπίσκοπος στὶς 17 Ἀπριλίου 1805. Τὸν ἔνθεο βίο του ἔγραψε ὁ πνευματικός του υἱὸς Ὅσιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος.
Ἡ μνήμη του τιμᾶται στὶς 17 Ἀπριλίου.
Ἀπολυτίκιον.Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης .
Τὸν Κορίνθου ποιμένα τὸν τῷ ὄντι Μακάριον, τὸν Θεοῦ πρόνοια τῆς Χίου,
ἀναφανέντα κοσμήτορα, ἐν πράξεσιν ὁμοὺ καὶ διδαχαίς, τιμῶμεν σὲ ἐν ὕμνοις καὶ ὠδαίς, - θεραπεύεις γὰρ νοσοῦντας, καὶ ἀπελαύνεις ἀκάθαρτα πνεύματα.
Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ τὰ ὀστά σου πηγὴν θαυμάτων ἀναδείξαντι.
Τὸ πνευματικὸ κίνημα τῶν Κολλυβάδων ἐνσάρκωσε τὴν προσπάθεια γιὰ τὴν ἀνασύνταξη καὶ ἀνακαίνιση τῆς ὅλης ζωῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καὶ συνέβαλε στὸ νὰ ἀνεύρῃ τὸ ὑπόδουλο γένος τὴν αὐτοσυνειδησία του καὶ τὸ φρόνημά του.
Διαβάστε περισσότερα: Ὁ Ἅγιος Μακάριος ὁ Νοταρᾶς καὶ τὸ πνευματικὸ κίνημα τῶν Κολλυβάδων
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, τόν ὁποῖο τιμᾶ τήν Δ' Κυριακή τῶν νηστειῶν ἡ Ἐκκλησία μας, ἔζησε στήν περιοχή τοῦ ὄρους Σινᾶ τόν 6ο αἰῶνα. Σέ ἡλικία 16 ἐτῶν ἔγινε μοναχός καί μάλιστα βίωσε τήν ἡσυχαστική - ἀσκητική ζωή πολύ αὐστηρά. Πρός τό τέλος τῆς ζωῆς του ἔγινε καί ἡγούμενος στήν Ἱερά Μονή τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης, ἀλλά τελικά ἀποσύρθηκε στήν ἔρημο πού τόσο ἀγάπησε στήν ζωή του.
Εἶναι γνωστό ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ἔγραψε τήν «Κλίμακα», ἕνα ὄντως θεόπνευστο ἔργο, πού μᾶς βοηθάει ἀπλανῶς νά βαδίζουμε τόν δρόμο τῆς ἐν Χρστῷ ζωῆς. Φαίνεται ἀκόμη μέσα ἀπό τήν «Κλίμακα» πώς ὁ Ἅγιος ἔκανε μεγάλο προσωπικό ἀγῶνα γιά τήν ψυχική του ἐλευθερία, τήν ἀποδέσμευση ἀπό τήν τυραννία τῶν αἰσθήσεων καί τῶν αἰσθητῶν, ὥστε ὅλες οἱ δυνάμεις του νά λειτουργοῦν κατά φύσιν καί ὑπέρ φύσιν. Ὁ νοῦς ἐλευθερώθηκε ἀπό τήν κυριαρχία τῶν παθῶν καί ἀπό τόν φόβο τοῦ θανάτου.
Ἔχουν διασωθεῖ διάφορα θαυμαστά γεγονότα ἀπό τή ζωή του πού φανερώνουν τήν ἰδιαίτερη χάρη πού εἶχε ἀπό τόν Θεό, ἀλλά τά μεγαλύτερα θαύματά του σχετίζονται μέ τίς μεταστροφές τῶν καρδιῶν πού προξενοῦν τά θεόπνευστα κείμενά του, κάτι πού μπορεῖ ὁ οἱοσδήποτε χριστιανός νά διαπιστώσει, ὅταν ἀρχίσει μέ γνήσια διάθεση νά τά μελετᾶ. Εἶναι γνωστό, ἄλλωστε, ὅτι οἱ ἅγιοι πού μέ τά κείμενά τους βοηθοῦν τούς συνανθρώπους τους, ἔχουν πρωτίστως ὡς χάρισμα 'θαυματουργίας' ἀκριβῶς τή δύναμη τῶν λόγων τους καί ὄχι τά γνωστά θαύματα σωματικῶν ἰάσεων ἄλλων ἁγίων.
Καί μήν πεῖ κανείς ὅτι τά κείμενα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου εἶναι μόνο γιά τούς μοναχούς, γιατί μπορεῖ νά γράφτηκαν κυρίως γι’ αὐτούς, ὅμως ἡ ὠφέλεια πού εἰσπράττει καί ὁ κοσμικός λεγόμενος χριστιανός δέν εἶναι μικρή. Γι᾿ αὐτό καί ἀγαπήθηκε ἡ 'Κλίμακά' του σ’ Ἀνατολή καί Δύση καί θεωρεῖται τό σπουδαιότερο σέ κυκλοφορία βιβλίο μετά τήν Ἁγία Γραφή.
Ἀπό τά θαυμαστά περιστατικά, πού καταγράφηκαν ἕν ὅσῳ ζοῦσε, μνημονεύουμε δύο:
Διαβάστε περισσότερα: Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος - Δ΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν
Ἡ πρώτη Κυριακὴ τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι ἀφιερωμένη στὴ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας ἐναντίον τῆς εἰκονομαχίας καὶ ὅλων τῶν αἱρέσεων. Οἱ αἱρέσεις φάνηκαν ἤδη ἀπαρχῆς τοῦ χριστιανισμοῦ. Οἱ ἴδιοι οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ προειδοποιοῦσαν τοὺς συγχρόνους τους, καὶ μαζὶ τους καὶ ἐμᾶς, γιὰ τὸν κίνδυνο ἀπὸ τοὺς ψευδοδιδασκάλους.
Πρὶν ἀπὸ δώδεκα αἰῶνες, ἐπὶ ἑκατὸ χρόνια, ἀναστατώθηκε ἡ χριστιανοσύνη γιὰ τὸ ζήτημα τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Ἡ ἀφορμὴ καὶ τὸ πρόσχημα ἦταν ἡ προσκύνηση τῶν ἱερῶν εἰκόνων, ἡ αἵρεση ὅμως εἶχε βαθύτερες ρίζες.
Ἡ εἰκονομαχία ἦταν μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ δραματικὲς περιπέτειες τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν τὸ Κράτος ἦλθε σὲ σύκρουση μαζί της. Φανερὰ μὲν ἦταν τὸ ζήτημα τῶν εἰκόνων, στὴν οὐσία ὅμως, γιατί τὸ Κράτος ἤθελε μιὰ ριζικώτερη ἀλλαγὴ καὶ μεταρρύθμιση τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων. Στὸ τέλος νίκησε πάλι ἡ Ἐκκλησία καὶ ἐπικράτησε ἡ ὀρθὴ πίστη, γιατί πάντα ἡ Ἐκκλησία νικᾶ, ὅταν ἀγωνίζεται γιὰ τὰ δίκαια τοῦ Θεοῦ. Σ’ ἐκείνη λοιπὸν τὴ νίκη καὶ γενικὰ στοὺς ἀγῶνες καὶ στὸ θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ἀφιερωμένη ἡ Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας.
Δὲν μποροῦμε νὰ περιγράψουμε τὰ βάσανα ποὺ ὑπέφερε ἡ Ἐκκλησία στὰ χρόνια τῆς εἰκονομαχίας καὶ ἰδιαίτερα οἱ μοναχοὶ οἱ ὁποῖοι βρίσκονταν στὴν πρώτη γραμμὴ τοῦ ἀγώνα τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Μόνο τότε, ὅταν στὸ θρόνο τοῦ Βυζαντίου ἀνέβηκε ἡ αὐτοκράτειρα Εἰρήνη, σταμάτησε ὁ διωγμὸς ἀλλὰ ὄχι ὁριστικά. Τὸ 787μ.Χ. ἡ Εἰρήνη συγκάλεσε τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ἡ ὁποία διατύπωσε τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία περὶ τῆς τιμητικῆς προσκύνησης τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴ Σύνοδο ὑπῆρχαν αὐτοκράτορες εἰκονομάχοι, ὅπως γιὰ παράδειγμα ὁ Μιχαὴλ καὶ ἄλλοι. Ἡ αἵρεση αὐτὴ συντρίφτηκε ὁριστικὰ μόνο ἐπὶ τῆς θεοσεβέστατης Αὐγούστας Θεοδώρας, ὅταν τὸ 842μ.Χ. συγκλήθηκε ἡ τοπικὴ Σύνοδος στὴν Κωνσταντινούπολη ἡ ὁποία ἐπικύρωσε τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία. Ἡ σύνοδος αὐτὴ ἀναθεμάτισε ὅλους αὐτοὺς ποὺ τολμοῦν νὰ λένε ὅτι ἡ προσκύνηση τῶν ἱερῶν εἰκόνων εἶναι εἰδωλολατρεία καὶ οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ εἶναι εἰδωλολάτρες.
Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι ἰδεολογία, δὲν εἶναι ἁπλῶς καὶ μόνο μία θεωρητικὴ γνώση τῆς ἀλήθειας γιὰ τὸ Θεό. Ἡ Ἐκκλησία δὲν ὑπῆρξε ποτὲ ἕνα εἶδος «φιλοσοφικῆς σχολῆς» καὶ ἡ μαθητεία στὶς ἀλήθειές της δὲν εἶχε ποτὲ τὸ χαρακτῆρα μιᾶς ξερῆς. ἔστω καὶ ὀρθῆς, θρησκευτικῆς γνώσης. Ἡ λέξη ὀρθοδοξία σημαίνει ὀρθὴ δόξα. Ἡ λέξη ὅμως δόξα σημαίνει τόσο τὸ δόγμα, δηλαδὴ τὴν πίστη, ὅσο καὶ τὴ λατρεία, τὴ δοξολογία δηλαδὴ τοῦ Θεοῦ. Ὀρθόδοξος εἶναι αὐτὸς ποὺ πιστεύει, δηλαδὴ λατρεύει, ὀρθὰ τὸ Θεό.