ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Μερικά ζητήματα πού ἀφοροῦν τόν ἄνθρωπο εἶναι ἐφήμερα. Ὅσο κι ἄν φαίνονται μεγάλα καί δύσκολα, μέ τό πέρασμα τοῦ χρόνου ὑποβαθμίζονται καί τελικῶς ἀφανίζονται, ἐνῶ κάποια ἄλλα εἶναι πάντα ἐπίκαιρα, ἐπείγοντα, πιεστικά καί μόνιμα. Συνιστοῦν καθαυτό ἀνθρωπολογικά προβλήματα, γιατί ἀφοροῦν κάθε ἄνθρωπο, πέρα ἀπό συμβατικότητες, μέ τίς ὁποῖες αὐταπατᾶται καί προσπαθεῖ νά ἀπατᾶ καί τούς ἄλλους.
Στά αἰώνια καί ἐπίκαιρα ἀνθρωπολογικά προβλήματα ἀνήκουν χωρίς ἀμφιβολία ἡ “ἡδονή” καί ἡ “ὀδύνη”, καί ἀποτελοῦν δύο πόλους στόν ἄξονα τῶν ὁποίων περιστρέφεται ἡ ζωή ὅλων τῶν ἀνθρώπων.
Ἑπομένως, ἐκεῖνο πού προβάλλει ἀναγκαῖο γιά τόν ἄνθρωπο πού θέλει νά ἀποκτήσει αὐτοσυνειδησία, εἶναι ἡ ἀνάγκη νά ἐμβαθύνει εἰς τό βαθύτερο νόημα πού κρύβεται πίσω ἀπό τό ζεῦγμα ἡδονῆς – ὀδύνης.

Διαβάστε περισσότερα: Ἡδονή - ὀδύνη

Τὰ Χριστούγεννα, ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἡ ἔλευση τοῦ ἄχρονου Χριστοῦ στὸν κόσμο, κάνουν τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ αἰσθητή, ποὺ φανερώνεται διὰ τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ὡς Σῶμα τοῦ Χριστοῦ ὑπερβαίνει τὸ χῶρο καὶ τὸ χρόνο, συνάπτοντας τοὺς ἀνθρώπους σὲ μιὰ ὑπερχρονική κοινωνία.
Ἡ Ἐκκλησία ὡς σῶμα Χριστοῦ καὶ ὡς κοινωνία θεώσεως δὲν ὑποτάσσεται στὸ χρόνο, ἀλλὰ ὁδηγεῖ στὴν αἰωνιότητα.

Ἡ πρώτη διάσταση τοῦ χρόνου ποὺ καταγράφει ὁ Μέγας Βασίλειος στὸ περίφημο ἔργο του «Εἰς τὴν Ἑξαήμερον» ἔχει σχέση μὲ τὸν Θεό. Ὁ Θεὸς εἶναι ὑπεράνω τοῦ χρόνου καὶ ταυτόχρονα εἶναι ἐκτὸς χρόνου. Ὁ ἀπρόσιτος καὶ ἄπειρος Τριαδικὸς Θεὸς, νοούμενος κυρίως ὡς τελεία «κοινωνία», ὡς ἄπειρη ἑνότητα «Μονὰς ἐν Τριάδι καὶ Τριὰς ἐν μονάδι», ἔπλασε καὶ τὸν ἄνθρωπο «κατ’ εἰκόνα Του, μὲ προοπτικὴ νὰ φθάσει τὸ «κάθ’ ὁμοίωσιν».

Ἡ δεύτερη διάσταση τοῦ χρόνου, κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειο, σχετίζεται μὲ τὴν ὕλη καὶ τὴν παροῦσα ζωή. Ὁ χρόνος μοιάζει μὲ μία σφαίρα ποὺ κυλᾶ στὸν κατήφορο καὶ δὲ σταματᾶ. Ρέει ἀκατάπαυστα ἀποκαλύπτοντας ὅτι ὅσα σχετίζονται μαζί του εἶναι ρέοντα καὶ ὄχι σταθερά.
Αὐτὴ ἡ διάσταση τοῦ χρόνου ἀποκαλύπτει τὸ χρέος τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀφορᾶ τὴν σωστὴ ἀξιοποίηση τοῦ χρόνου προκειμένου νὰ μπορεῖ ν’ ἀντεπεξέλθει ὁ ἄνθρωπος μὲ σοφία, σύνεση καί παρηγοριά στὶς θλίψεις καὶ στὰ προβλήματα τῆς ζωῆς, ἀντιλαμβανόμενος ὅτι ὁ χρόνος εἶναι εὐκαιρία ἐσωτερικῆς καλλιέργειας καὶ καιρὸς μετανοίας.

Διαβάστε περισσότερα: Ἡ ἔννοια τοῦ χρόνου μέσα στὴν Ἐκκλησία

Ὁ πάπα-Δημήτρης Γκαγκαστάθης, ἐφημέριος τοῦ χωριοῦ Πλάτανος (Βάνια) Τρικάλων, χαρακτηρίζεται ἀπ' ὅσους τόν γνώρισαν καί τόν ἔζησαν, "ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ", δηλαδή ἅγιος. Ὁ χαρακτηρισμός δέν πρέπει νά μᾶς ἐκπλήσσει. Ποτέ ἡ ἁγιότης δέν ὑπῆρξε προνόμιο μιᾶς μόνο ἐποχῆς. Ἅγιοι πάντοτε ὑπάρχουν. Καί στίς μέρες μας σίγουρα ζοῦν καί κινοῦνται ἀνάμεσά μας. Δέν τούς διακρίνουμε γιατί πλεονάζει ἡ κακία καί πνίγει τήν ἀρετή, πού δέν κραυγάζει οὔτε προβάλλεται καί διαφημίζεται, ὅπως ἡ ἁμαρτία.
Ἔγγαμος μέ ἐννέα μάλιστα θυγατέρες, ἀπ' τίς ὁποῖες ζοῦν ἕξη καί ἡ μία "περιεβλήθη τό ἀγγελικόν σχῆμα". Ὀλιγογράμματος καί ἁπλοϊκός, γινόταν συνεχῶς ὁ ἄνθρωπος πού ἐλάμβανε τή Χάρη τοῦ Θεοῦ ὕστερα ἀπό ἀσταμάτητο νυχθήμερο ἀγῶνα ἐναντίον τοῦ πονηροῦ.

Διαβάστε περισσότερα: Πάπα-Δημήτρης Γκαγκαστάθης, ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ (1902-1975)

Ἡ πραγματικότητα ποὺ ζοῦμε εἶναι καταπιεστική, πέρα ἀπὸ τὰ ὄρια, δηλαδὴ ζοῦμε μιὰ ἀνελεύθερη κατάσταση, ὁ καθένας ἀπὸ ἰδιαίτερες προσωπικὲς του συνθῆκες ποὺ τὸν καταπιέζουν, ἀλλὰ καὶ ἰδιαίτερα ἀπὸ τὶς δυσερμήνευτες καταστάσεις ποὺ βιώνουμε ὅλοι μας.

Ὁ τρόμος ἀπὸ τὶς συνέπειες τῆς παρουσίας τοῦ κορωνοϊοῦ, ὁ πόνος ἀπὸ τὶς εἰδήσεις γιὰ ἀσθένεια καὶ θανάτους τόσων ἀνθρώπων, ὅταν μάλιστα πρόκειται περὶ γνωστῶν καὶ δικῶν μας προσώπων. Τὰ φυσικὰ φαινόμενα -ἀνεμοστρόβιλοι, σεισμοί, καταποντισμοί, τραγικὲς πλημμύρες.
Τὰ μέτρα ποὺ λαμβάνει ἡ πολιτεία στὸ ὃνομα τῆς προστασίας τοῦ συνόλου τῶν πολιτῶν, τοῦ συστήματος ὑγείας, τοῦ καθ’ ἑνὸς μας προσωπικά, εὔλογα καὶ ἀναγκαῖα μὲν, ἀλλὰ χωρὶς ἀμφιβολία περιορίζουν τὴν ἐλευθερία κινήσεως, δραστηριοτήτων, ἐκδηλώσεως συναισθημάτων, συμμετοχῆς στὴν κοινὴ λατρεία καὶ πλείστων ἄλλων ἀνελευθεριῶν καὶ ἀρνητικῶν συνεπειῶν π.χ. καταθλίψεων, οἰκονομικῶν προβλημάτων κ.ἄ.
Ἡ μὴ δυνατότητα πρόσβασης σὲ ὅλες τὶς εὐκαιρίες-δυνατότητες, γεγονότα εἴτε ἀπὸ τὸν πολιτειακὸ νόμο, εἴτε ἐκ λόγου οἰκονομικῶν, εἴτε ἐκ προσωπικῶν ἀδυναμιῶν.

Εἶναι πάρα πολλὲς οἱ περιπτώσεις, οἱ λειτουργίες τοῦ τούτου κόσμου, οἱ ὅποιες ἀνώτερες δυνάμεις καὶ καθ’ οἱονδήποτε τρόπο ἐκφρασμένες, ποὺ μᾶς συνθλίβουν καὶ περιορίζουν ἤ τουλάχιστον αἰσθανόμεθα ὅτι μᾶς περιορίζουν, ὅτι μᾶς στεροῦν τὴν ἐλευθερία μας.
Ἐπομένως εἶναι μὲν πάντοτε ἐπίκαιρο τὸ θέμα τῆς ἐλευθερίας, ἀλλὰ ἰδιαίτερα σήμερα ὅμως περισσότερο ἀπὸ ὅποια ἄλλη ἐποχή.

Διαβάστε περισσότερα: Ἡ ἐλευθερία στὴν Ὀρθόδοξη πνευματικὴ ζωή