Ἰούλιος 2024
Ὁ Ἅγιος Νικόδημος, κατὰ κόσμον Νικόλαος, «ὁ πολὺς ἐν σοφία, ὁ μέγας ἐν ἀρεταῖς καὶ ὁ περιφανὴς διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας», γεννήθηκε στὴ Νάξο τὸ 1749 ἀπὸ εὐσεβεῖς γονεῖς. Πρῶτος του δάσκαλος ἦταν ὁ ἱερέας τοῦ χωριοῦ. Ὁ μικρὸς Νικόλαος παρακολουθοῦσε τὶς ἀκολουθίες, μάθαινε τοὺς ἱεροὺς ὕμνους καὶ μετεῖχε στὴ λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.
Ὁ Θεὸς τὸν εἶχε προικίσει μὲ ἰδιαίτερη χάρη, μοναδικὴ ἀφομοιωτικὴ ἱκανότητα καὶ ἐξαιρετικὴ μνήμη. Οἱ γονεῖς του, ὁ δάσκαλος του καὶ ὁ τότε Ἐπίσκοπος τῆς Νάξου Ἄνθιμος διέκριναν τὴν μοναδικὰ προικισμένη φύση του καὶ φρόντισαν στὰ 16 του χρόνια νὰ συνεχίσει εὐρύτερες σπουδὲς στὴν Εὐαγγελικὴ Σχολὴ τῆς Σμύρνης, πνευματικὸ ἵδρυμα πανεπιστημιακοῦ ἐπιπέδου μὲ τὰ σημερινὰ δεδομένα, μὲ ξακουστοὺς διδασκάλους. Πλέον τῶν γενικώτερων γνώσεών του, ἔγινε βαθὺς γνώστης τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης, ποὺ τὸν βοήθησε νὰ κάνει προσιτοὺς τοὺς θησαυροὺς τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας παραδόσεως.
Μετὰ 4 χρόνια σπουδῶν ἐπιστρέφοντας στὴν πατρίδα του Νάξο κοντὰ στοὺς γονεῖς του καὶ τὸν προστάτη του Μητροπολίτη, γνώρισε τρεῖς ἁγιορεῖτες μοναχούς, τὸν Γρηγόριο, τὸν Νήφωνα καὶ τὸν Ἀρσένιο ποὺ, ἐξ αἰτίας τοῦ Κολυβαδικοῦ ζητήματος, ἀναγκάστηκαν νὰ φύγουν καὶ κατέφυγαν στὴ Νάξο καὶ διὰ μέσου αὐτῶν συνεδέθη καὶ μὲ τὸν ἐπίσκοπο Κορίνθου Μακάριο Νοταρᾶ καὶ τὸν γέροντα Σίλβεστρον, ἄπαντες κολυβάδες.
Τὸ κίνημα τῶν κολυβάδων ἦτο ἀντίδραση ἐνάντια στὶς ἐπιδράσεις τῆς Δυτικῆς Θεολογίας στὸν ὀρθόδοξο κόσμο, καὶ ἐνάντια στὸ πνεῦμα τοῦ ὀρθολογισμοῦ καὶ τῆς ἐκκοσμικεύσεως, καὶ συγχρόνως προσπάθεια βίωσης καὶ φανέρωσης τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως.
Ἰούνιος 2024
Ἑορτάσαμε πρὶν ἀπὸ λίγες ἡμέρες τὴν Πεντηκοστὴ καὶ τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Σήμερα, βλέπουμε τοὺς καρποὺς αὐτῆς τῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι οἱ Ἅγιοι Πάντες. Τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ στὴν ἱστορία γίνεται μόνο μὲ τὴν πνοὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Παράκλητος εἶναι αὐτὸς ποὺ φέρνει σὲ κοινωνία τὶς δύο διαφορετικότητες, τὸ θεῖο καὶ τὸ ἀνθρώπινο, καὶ ἐγκαινιάζει μέσα στὴν ἱστορία τὸ ἀληθινὰ καινούργιο.
Συγχρόνως, σήμερα τιμοῦμε καὶ τὴν σύναξη τῶν Δώδεκα Ἁγίων Ἀποστόλων. Ὁ Θεὸς Πατέρας ἀπέστειλε τὸ Χριστὸ στὸν κόσμο. Ὁ Χριστός, ὡς ὁ κατ’ ἐξοχὴν σταλμένος, ἀποστέλλει στὸν κόσμο τοὺς μαθητὲς Του. Κι αὐτοὶ μὲ τὴ σειρὰ τοὺς μαθητὲς καὶ διαδόχους τους γιὰ νὰ διαδοθεῖ καὶ νὰ ἑδραιωθεῖ σ΄ ὅλη τὴν κτίση καθ΄ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας, ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Κίνητρο γιὰ τὴ δράση αὐτὴ τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ἀγάπη.
Ἡ ἐκλογή, ἡ πρόσκληση καὶ ἡ ἀποστολὴ τῶν δώδεκα μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, ἐντάσσεται μέσα στὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου καὶ ἀποσκοπεῖ στὴν κατάργηση τῆς ἐξουσίας τοῦ διαβόλου καὶ στὴ θεραπεία κάθε συνέπειας τῆς κυριαρχίας τοῦ κακοῦ. Οἱ Δώδεκα Μαθητές, μ΄ αὐτὸν τὸν τρόπο, ἀποτελοῦν προπομποὺς καὶ προδρόμους τοῦ καινούργιου κόσμου τοῦ Θεοῦ, ὅπου τὸ κακὸ δὲν θὰ ἔχει ἰσχύ.
Ὁ Θεὸς δὲν πραγματοποιεῖ τίποτα αὐθαίρετα ἢ αὐτόματα ἢ τυχαῖα, ἀλλὰ ὅλα βασίζονται στὴ σοφία καὶ στὴν ἀγάπη Του, στὸ σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας, τὸ ὁποῖο πάνω ἀπὸ ὅλα σέβεται τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ καὶ ἡ ἀποστολὴ τῶν μαθητῶν δὲν ξεκινᾶ ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ δὲν ξέρουν τὸ Νόμο τοῦ Θεοῦ ἢ ποὺ δὲν εἶχαν σχέση προηγουμένως μαζί Του.
Τὰ πουλιὰ ἔχουν φτερὰ γιὰ νὰ ἀποφεύγουν τὶς παγίδες καὶ οἱ ἄνθρωποι τὸ λογικὸ γιὰ νὰ ἀποφεύγουν τὰ ἁμαρτήματα.
Δὲν θὰ χρειαζότανε λόγια, ἄν ἔλαμπε ἡ ζωή μας. Δὲν θὰ χρειαζότανε δάσκαλοι, ἄν ἐπιδεικνύαμε ἔργα. Κανεὶς δὲν θὰ παρέμενε ἄπιστος, ἄν ἐμεῖς εἴμασταν πραγματικοὶ Χριστιανοί.
Νὰ σεβόμαστε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, γιὰ νὰ μάθουμε νὰ σεβόμαστε καὶ τὸν Θεό. Ἐκεῖνος ποὺ εἶναι θρασὺς στοὺς ἀνθρώπους, εἶναι θρασὺς καὶ στὸν Θεό.
Πραγματικὰ πλούσιος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τίποτε. Δηλαδὴ, ὁ ὀλιγαρκής.
Ἄχρηστοι εἶναι οἱ πλούσιοι, ναί, ἄχρηστοι, ἐκτὸς κι ἄν εἶναι ἐλεήμονες καὶ φιλάνθρωποι.
Ἡ Ἐκκλησία ὅταν πολεμιέται, νικᾶ· ὅταν σκέφτονται ἐναντίον της κακά, αὐτὴ ἐξαγνίζεται, ὅταν ὑβρίζεται, γίνεται πλέον λαμπρά. Δέχεται ἐπιθέσεις, ὅμως δὲν νικιέται ποτέ, κλυδωνίζεται μέν, χωρὶς ὅμως νὰ καταποντίζεται, ὑφίσταται διάφορα κακά, δὲν ναυαγεῖ ὅμως οὐδέποτε. Παλεύει, χωρὶς ποτὲ νὰ ἡττᾶται.
Οἱ ἰσχυροὶ θεωροῦν αὐτονόητο νὰ ἀδικοῦν τοὺς πιὸ ἀδύνατους, ὅπως τὰ ψάρια στὴ θάλασσα ὅπου τὸ μεγάλο τρώει τὸ μικρό.
Διαβάστε περισσότερα: Σοφὰ λόγια κι ἀποφθέγματα Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου
«Ἀναστάσεως ἡμέρα, λαμπρυνθῶμεν Λαοί (νὰ χαιρόμαστε παντοτινὰ καὶ μὲ βεβαιότητα),
ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωήν, καὶ ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμᾶς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾂδοντας.»
«Καθαρθῶμεν τὰς αἰσθήσεις, καὶ ὀψόμεθα, τῷ ἀπροσίτῳ φωτὶ τῆς ἀναστάσεως,
Χριστὸν ἐξαστράπτοντα, καί, Χαίρετε, φάσκοντα, τρανῶς ἀκουσόμεθα, ἐπινίκιον ᾄδοντες».
«Αὕτη ἡ κλητὴ καὶ ἁγία ἡμέρα, ἡ μία τῶν Σαββάτων, ἡ βασιλὶς καὶ κυρία, ἑορτῶν ἑορτή,
καὶ πανήγυρις ἐστὶ πανηγύρεων, ἐν ᾗ εὐλογοῦμεν, Χριστὸν εἰς τοὺς αἰῶνας.»
Ἑορτάζεται ἡ τροπαιοφόρα νίκη τῆς ζωῆς κατὰ τοῦ φοβεροῦ θανάτου. Ἡ ἑορτὴ εἶναι κυρίως πνευματική. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γεμίζει τὴν καρδιὰ φῶς, τὴν ψυχὴ ἀγαλλίαση, τὸν νοῦ αἰσιοδοξία, τὴ ζωὴ νόημα.
Ὁ κάθε πιστός, κατὰ τὸν κορυφαῖο ἅγιο Συμεὼν τὸν Νέο Θεολόγο, ἀποφασίζοντας ἐλεύθερα νὰ μισήσει τὴν ἁμαρτία, ἀφήνεται στὸ καθαρτικὸ λουτρὸ τῆς μετανοίας μὲ γλυκὰ καὶ χαροποιὰ δάκρυα καὶ μὲ καρδιὰ ταπεινωμένη, συμμετέχει μὲ λαχτάρα, καὶ φιλότιμο στὴν ἀναστάσιμη Θεία Λειτουργία καὶ τὴν Θεία Εὐχαριστία, κι ἔτσι ἑνώνεται μὲ τὸν ἀναστάντα Χριστὸ θαυματουργικά καὶ ἀναγεννᾶται.
Ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γίνεται μέσα στό καθένα ἀπό μᾶς τούς πιστούς καί αὐτό ὄχι μία φορά, ἀλλά συνεχῶς ὁ ἴδιος ὁ Δεσπότης Χριστός ἀνασταίνεται μέσα μας, λαμπροφορῶντας καί ἀπαστράπτοντας τίς ἀστραπές τῆς ἀφθαρσίας καί τῆς θεότητος, μὲ τὸ νὰ μᾶς ὑποδεικνύει ἡ φωτοφόρα παρουσία τοῦ Πνεύματος, ἡ ὁποία ὁπωσδήποτε φανερώνεται πνευματικῶς, τήν ἀνάστασή Του ἤ καλύτερα μᾶς ἐπιτρέπει νά βιώνουμε τόν ἴδιο τόν Ἀναστάντα Κύριο.
«Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου».
Κυριακὴ τῶν Βαΐων σήμερα καὶ ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν θριαμβευτικὴ καὶ ἐπιβλητικὴ εἴσοδο τοῦ Χριστοῦ στὰ Ἱεροσόλυμα. Ἂν στὸ πρῶτο μέρος τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς ἡ προσπάθειά μας ἀποσκοποῦσε στὴν κάθαρση τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς μὲ τὴ νηστεία, τὴν προσευχή, τὴ συμμετοχή μας στὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, τώρα πρέπει νὰ συνειδητοποιήσουμε ὅτι αὐτὴ ἡ κάθαρση δὲν εἶναι αὐτοσκοπός.
Ἡ Ἀνάσταση τοῦ ἁγίου Λαζάρου προεικονίζει ἤδη τὴν Ἀνάσταση τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ἐνῶ μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ὅτι τὸ Σάββατο εἶναι ἡ ἀνάμνηση τῶν ἀπανταχοῦ κεκοιμημένων, τὸ Σάββατο αὐτὸ τοῦ ἁγίου Λαζάρου ἑορτάζεται ὡς μία ἀναστάσιμη ἡμέρα. Μᾶς προετοιμάζει νὰ κατανοήσουμε τὴ νίκη τοῦ Χριστοῦ ἀπέναντι στὸν αἰώνιο ἐχθρό, τὸν ἄδη. Ὁ φίλος τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἅγιος Λάζαρος, ἀποτελεῖ τὴν προσωποποίηση τοῦ κάθε ἀνθρώπου καὶ ἡ Βηθανία, ὅπου βρίσκεται τὸ σπίτι του, σύμβολο ὁλόκληρης τῆς οἰκουμένης, ὁ τόπος ὅπου κατοικεῖ ὁ κάθε ἄνθρωπος.
Περὶ αὐτοκυβερνήσεως καὶ περὶ τοῦ μὴ κατακρίνειν τὸν πλησίον
Ὁ σοφὸς Σολομὼν λέγει εἰς ταῖς Παροιμίαις, οἷς μὴ ὑπάρχει κυβέρνησις, πίπτουσιν ὥσπερ φύλλα. Μᾶς νουθετεῖ νὰ μὴ θαρροῦμεν εἰς τοῦ λόγου μας, νὰ μὴν ἐμπιστευόμεθα τοὺς ἑαυτοὺς μας, οὔτε νὰ λογιάζωμεν τοὺς ἑαυτοὺς μας, διὰ γνωστικοὺς καὶ φρονίμους· νὰ μὴ πιστεύωμεν, ὅτι ἠμποροῦμεν νὰ κυβερνήσωμεν τοὺς ἑαυτούς μας, ἀλλὰ χρειαζόμεθα βοήθειαν, χρειαζόμεθα, ὕστερα ἀπὸ τὸν Θεόν, ὁδηγόν, ὅπου νὰ μᾶς ὁδηγῇ καὶ νὰ μᾶς κυβερνᾷ. Δὲν εἶναι ἄλλο ἀθλιώτερον καὶ εὐκολώτερον εἰς ξεπεσμόν καὶ ἐγκρεμνόν, ὡσὰν ἐκείνους ὅπου νὰ μὴν ἔχουν πνευματικόν, ὅπου νὰ τοὺς ὁδηγῇ εἰς τὴν στράταν τοῦ Θεοῦ.
Ὁ ἄνθρωπος, ὅπου δὲν κυβερνᾶται ἀπὸ πνευματικόν, ἐξ ἀρχῆς μὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχει θέρμην εἰς νηστείαν καὶ ἀγρυπνίαν, εἰς ἡσυχίαν, εἰς ὑπακοὴν καὶ ἄλλα τινὰ ἀγαθά, δηλαδὴ νὰ ἔχει ἕναν ἐνθουσιασμὸν ἐγωϊστικόν καὶ ὀλίγον κατ’ ὀλίγον, ὅμως ἔπειτα, συμβαίνει νὰ σβέσῃ ἡ θέρμη ἐκείνη μὲ τὸ νὰ μὴν ἔχῃ τινὰ ὅπου νὰ τὸν κυβερνᾷ, ὅπου νὰ συνδαυλᾷ καὶ νὰ ἀνάπτῃ τὴν θέρμην ἐκείνην, ξηραίνεται ἔτσι, χωρὶς νὰ τὸ γροικᾷ-νὰ τὸ καταλαβαίνει καὶ πίπτει.
Διὰ ἐκείνους δέ, ὅπου ἐξομολογοῦνται τοὺς λογισμοὺς καὶ τὰ καμώματά τους, χωρὶς παραλήψεις καὶ ὑπεκφυγές, εἰς τὸν πνευματικὸν καὶ κάμνουν τὰ πάντα μετὰ ἀπὸ συμβουλή πνευματικοῦ, εἰς αὐτοὺς ὑπάρχει ἀσφαλὴς σωτηρία. Ὅταν ὅμως λέγῃ μερικὰ καὶ μερικὰ νὰ σιωπᾷ, δὲν ὑπάρχει ἀσφαλὴς σωτηρία, διότι εὐρίσκει ὁ διάβολος εἰς αὐτὸν ἕνα θέλημα ἢ ἕνα δικαίωμα, ποὺ δὲν ἔχει ἐξομολογηθῆ καὶ μὲ αὐτὸ τὸν νικᾷ καὶ τὸν κρημνίζει.
Τί σημαίνει νὰ σηκώσουμε τὸν σταυρό μας; Ὁ Κύριος λέει ὅτι ὁ καθένας ἀπὸ μᾶς πρέπει νὰ σηκώσει τὸν δικό του σταυρό. Τί σημαίνει αὐτό; Ποῖος εἶναι αὐτὸς ὁ σταυρός; Γιὰ τὸν καθένα ὁ σταυρὸς εἶναι διαφορετικὸς καὶ αὐστηρὰ προσωπικός, διότι για τὸν καθένα ὁ Θεὸς ἔχει ἑτοιμάσει τὸν δικό του σταυρό.
Ἔχει μεγάλη σημασία νὰ καταλάβουμε ποιὸς εἶναι ὁ δικός μας σταυρός, νὰ ξέρουμε ὅτι ἔχουμε σηκώσει ἐκεῖνο ἀκριβῶς τὸν σταυρὸ ποὺ μᾶς προτείνει ὁ Θεός. Εἶναι πολὺ ἐπικίνδυνο νὰ ἐπινοοῦμε σταυροὺς γιὰ τὸν ἑαυτό μας. Καὶ αὐτὸ δυστυχῶς τὸ βλέπουμε συχνά.
Γιὰ τὴν πλειοψηφία τῶν ἀνθρώπων ὁ Θεὸς ἔχει ἑτοιμάσει τὸν σταυρὸ τῆς ζωῆς μέσα στὸν κόσμο, τὸν σταυρὸ τῆς οἰκογενειακῆς καὶ τῆς κοινωνικῆς ζωῆς.
Ἀλλὰ πολλὲς φορὲς ἄνθρωπος ποὺ ἀποφάσισε νὰ ἀρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ ἀκολουθήσει στὴν ζωή του τὴν ὁδὸ τοῦ Χριστοῦ δὲν πετυχαίνει τίποτα ἐπειδὴ ἐπινοεῖ γιὰ τὸν ἑαυτό του σταυρὸ ποὺ τοῦ φαίνεται πιὸ σωστός. Νομίζει, παραδείγματος χάριν, ὅτι γιὰ νὰ σωθεῖ πρέπει νὰ γίνει μοναχὸς ἢ νὰ πάει στὴν ἔρημο.
Αὐτὸν ὅμως τὸ δρόμο ὁ Θεὸς τὸν ἑτοίμασε γιὰ πολὺ λίγους, οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ἔχουν σταυρὸ ποὺ οἱ ἴδιοι οὔτε κἂν τὸν θεωροῦν σταυρὸ καὶ ὅταν τὸν σηκώνουν δὲν καταλαβαίνουν ποιό βάρος ἔχουν στοὺς ὤμους τους.
Ποιό σταυρὸ ἔχουν οἱ περισσότεροι;
Διαβάστε περισσότερα: Ἀπόσπασμα ὁμιλίας Ἁγίου Λουκᾶ Κριμαίας
Ἀπολυτίκιον
Τῶν Ὀρθοδόξων προστάτην καὶ ἐν σώματι ἄγγελον, καὶ θαυματουργὸν θεοφόρον νεοφανέντα ἡμῖν, ἐπαινέσωμεν πιστοὶ θεῖον Γεράσιμον· ὅτι ἀξίως παρὰ Θεοῦ ἀπείληφεν, ἰαμάτων τὴν ἀέναον χάριν· ῥώννυσι τοὺς νοσοῦντας, δαιμονῶντας ἰᾶται· διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτόν, βρύει ἰάματα.
Ο Ναός μας πανηγυρίζει στις 20 Ὀκτωβρίου