Περὶ πνευματικῆς ἐργασίας

Στὴν προηγούμενη συνάντηση-ὁμιλία (16-1-2024) μὲ τὴν ἀναφορὰ εἰς τοὺς ἑορτάζοντας ἁγίους καὶ ἰδιαἰτερα στὴν συνάντηση τοῦ ὁσίου Παύλου τοῦ Θηβαίου μὲ τὸν ἅγιο Ἀντώνιον τὸν Μέγα, εἴδαμε ζωντανὰ στὴν πράξη νὰ ἐκφράζεται ἡ ἀγάπη, ὁ ζῆλος, τὸ ἄφημα τῶν Ἁγίων εἰς τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ θαυμαστὰ ἀποτελέσματα αὐτοῦ τοῦ ἀφήματος, καὶ διερωτηθήκαμε ποιος εἶναι ὁ δικός μας ζῆλος καὶ ἡ δική μας ἀγάπη πρὸς τὸν Σωτήρα μας Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ Θεό μας καὶ τοὺς Αὐτὸν ἀγαπήσαντες.
Καὶ μὲ αὐτὸ τὸ παρὸν κείμενο ποὺ εἶναι συμβουλὲς τοῦ ἁγίου Πορφυρίου ἐπεξεργασμένες ἀπὸ τὸν ἀείμνηστο π. Συμεὼν Κραγιόπουλο, ὁ ὁποῖος δὲν ἀσχολεῖτο μὲ τὰ πνευματικὰ-μὲ τὰ θεῖα, ἀλλὰ ἔπασχε τὰ θεῖα, θὰ βοηθήσει κι ἐμᾶς νὰ διακρίνουμε τὴν δική μας πνευματικὴ κατάσταση καὶ νὰ συμβάλλει, χάριτι Θεοῦ καὶ μὲ τὶς πρεσβεῖες τῶν Ἁγίων, στὸ κάποιο ξεκίνημά μας.

Ἡ πνευματικὴ ἐργασία, ἡ οὐσιαστικὴ προσπάθεια ἐπικοινωνίας μὲ τὸν Θεόν, πρέπει νὰ γίνεται μυστικά στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μας καὶ νὰ μὴ γίνεται ἀντιληπτή, ὄχι μόνο ἀπ’ τοὺς ἄλλους ἀλλὰ οὔτε κι ἀπὸ ἐμᾶς τοὺς ἴδιους. Δηλαδὴ μυστικά, μὲ θεῖον ἔρωτα.
Ὁ ἅγιος Πορφύριος λέει: «Νὰ προσεύχεσθε ἁπλὰ μὲ χαρὰ, νὰ μὴν σκέπτεσθε τὰ ὠφέλη αὐτῆς τῆς μυστικῆς οὐσιαστικῆς ἐπικοινωνίας, δηλαδὴ τί θὰ χαρίσει ὁ Θεὸς μέσα στὴν ψυχή μας».

Ξέρουμε, βέβαια, ὅτι ὁ Θεὸς χαρίζει στὴν ἐπαφὴ μαζί Του, τὴν χάρι Του καὶ ὅ,τι καλόν, ἀλλὰ νὰ εἶναι σὰν νὰ μὴν τὸ ξέρουμε, νὰ μὴν τὸ περιμένουμε.
Νὰ ζοῦμε μέσα μας τὴν πνευματικὴ κατάσταση στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μας μὲ χαρὰ, δοξολογικὰ χωρὶς λογισμούς, ὑπολογισμοὺς καὶ σκοπιμότητες.
Ὁ ἅγιος Πορφύριος χρησιμοποιεῖ ἐδῶ τὸ: «Μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου, τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου». Ὁ Χριστός γιὰ ἄλλο λόγο τὸ λέει, ἀλλὰ ὁ ἅγιος Πορφύριος τὸ παίρνει αὐτὸ καὶ τὸ χρησιμοποιεῖ ἐδῶ, προκειμένου νὰ κατανοήσουμε ὅτι ἔχουμε ὁ καθένας μας δύο ἑαυτούς.
Ὁ ἕνας εἶναι ἀπὸ δεξιὰ, εἶναι ὁ ἐν Χριστῷ ἀναγεννημένος καὶ ὁ ἄλλος ἀπὸ ἀριστερά, εἶναι ὁ πεπτωκός. Καλὸ εἶναι λοιπὸν νὰ μὴν παίρνει εἴδηση ὁ κακός, ἂς ποῦμε, ὁ ἀπὸ ἀριστερά, ὁ πεπτωκὸς τί κάνει ὁ ἄλλος ὁ καλός, ὁ ἀπὸ τὰ δεξιά, ὁ νέος ἐν Χριστῷ ἀναγεννημένος ἄνθρωπος. Καὶ αὐτὸ γίνεται ὅταν ἀθόρυβα λέγεται ἡ εὐχή, ὅταν ὑπάρχει αἴσθηση τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ καὶ ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστὸ καί, διὰ μέσου τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐν Χριστῷ, καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους, τοὺς ὅποιους συνανθρώπους μας. Διότι ἂν πάρει εἴδηση ὁ ἀπὸ ἀριστερὰ παλαιὸς ἑαυτός μας, θὰ τὰ κάνει θάλασσα.

Διαβάστε περισσότερα: Περὶ πνευματικῆς ἐργασίας

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

 (Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου)

«Ντρέπεσαι λοιπὸν καὶ κοκκινίζεις νὰ ὁμολογήσεις τὶς ἁμαρτίες σου; Ἀλλὰ καὶ ἄν ἀκόμα ἔπρεπε νὰ τὶς ὁμολογεῖς μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ ἐξευτελίζεσαι, οὔτε καὶ τότε θὰ ἔπρεπε νὰ ντρέπεσαι· διότι ντροπὴ καὶ αἰσχύνη εἶναι τὸ νὰ ἁμαρτάνεις καὶ ὄχι τὸ νὰ ὁμολογεῖς τὶς ἁμαρτίες σου…»
Γνωρίζω καὶ ἐγὼ ὅτι δὲν ἀνέχεται ἡ συνείδηση τὴν ἐνθύμηση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Διότι ἄν θυμηθοῦμε μόνον τὶς ἁμαρτίες μας ἡ ψυχὴ μας ἀναπηδᾶ, ὅπως ἀκριβῶς ἀναπηδᾶ κάποιο ἀδάμαστο καὶ δύστροπο πουλάρι.

Ὅμως συγκράτησε, χαλιναγώγησε, χάιδευσε τὴ ψυχὴ μὲ τὸ χέρι, κάνε τη ἥμερη, πεῖσε την, ὅτι ἄν δὲν ἐξομολογηθεῖ τώρα στὸν ἱερέα, θὰ ἀναγκαστεῖ νὰ ἐξομολογηθεῖ ἐκεῖ ὅπου εἶναι περισσότερη ἡ τιμωρία, ὅπου εἶναι μεγαλύτερος ὁ παραδειγματισμός.
Ἐδῶ τὸ δικαστήριο εἶναι χωρὶς μάρτυρα καὶ δικαστὴς τοῦ ἐαυτοῦ σου εἶσαι σὺ ὁ ὁποῖος ἁμάρτησες· ἐκεῖ ὅμως θὰ παρευρίσκεται ὅλο τὸ πλῆθος τῆς οἰκουμένης ἄν δὲν προλάβουμε νὰ τὰ σβήσουμε ἐδῶ.

Ντρέπεσαι νὰ ὁμολογήσεις τὰ ἁμαρτήματα; Νὰ ντρέπεσαι τότε καὶ νὰ τὰ διαπράτεις!
Ἐμεῖς ὅμως ὅταν διαπράττουμε αὐτὰ τολμᾶμε νὰ τὰ διαπράττουμε κατὰ τρόπον ἀναίσχυντο καὶ προκλητικό· ὅταν ὅμως πρόκειται νὰ τὰ ὁμολογήσουμε, τότε ντρεπόμαστε καὶ ἀποφεύγουμε, ἐνῶ ἔπρεπε νὰ κάνομε τοῦτο μὲ μεγάλη προθυμία. Διότι δὲν εἶναι ντροπὴ τὸ νὰ κατηγορεῖς τὰ ἁμαρτήματα, ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ ἀρετὴ· ἐὰν δὲν ἦταν δικαιοσύνη καὶ ἀρετὴ δὲν θὰ ἔδινε γι’ αὐτὴν ὁ Θεὸς ἀμοιβή.

Διαβάστε περισσότερα: ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

Ὁ παλαιὸς καὶ ὁ νέος ἄνθρωπος. Ὁ θάνατος καὶ ἡ ἀθανασία

Ἰανουάριος 2024

Ὁ ἄνθρωπος τῆς σαρκικῆς γνώσης, δηλαδὴ ποὺ δὲν πιστεύει στὸν Θεὸ καὶ στὰ μυστήριά Του, ἀλλὰ θαρρεῖ πὼς μὲ τὸ μυαλό του τὰ γνωρίζει ὅλα, καὶ πὼς ἡ ἀλήθεια εἶναι αὐτὸ μοναχὰ ποὺ καταλαβαίνει μὲ τὴν γνώση του, αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἔρχεται ὥρα ποὺ πέφτει στὴν ἀπελπισία καὶ ἐξουθενώνεται ὁλότελα, κι ἂς φαινότανε πρὶν πὼς εἶναι ἄφοβος καὶ παλληκάρι καὶ ἱκανὸς νὰ ὑποφέρει κάθε δυστυχία καὶ κακοπάθηση, ὅπως ἤτανε οἱ λεγόμενοι στωϊκοὶ φιλόσοφοι.
Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος, ποτισμένος μὲ τὴ στωϊκὴ φιλοσοφία, ἤτανε ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Βροῦτος, αὐστηρὸς στὴ ζωή του, ἀσκητὴς στὶς ἐπιθυμίες του, γενναῖος, ὑπέρμαχος τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς δικαιοσύνης, ποὺ γι’ αὐτὲς σκότωσε καὶ τὸν εὐεργέτη του τὸν Καίσαρα.

Ὥστόσο, σὰν νικήθηκε στοὺς Φιλίππους, πολεμῶντας μαζὶ μὲ τὸν Κάσσιο καταπάνω στὴν τυραννία ποὺ τὴν ὑποστηρίζανε οἱ ἀντίμαχοί του ὁ Ὀκτάβιος κι ὁ Ἀντώνιος, ἔπεσε σὲ μαύρη ἀπελπισία, κι ἀποφασίζοντας ν’ αὐτοκτονήσει, εἶπε τοῦτα τὰ λυπητερὰ λόγια: «Ὢ τλῆμον ἀρετή, λόγος ἄρ’ ἦσθα, ἐγὼ δὲ σε ἔργῳ ἤσκουν!». Ὢ κακομοίρα ἀρετή, ὥστε ἤσουνα ἕνας κούφιος λόγος, κι ἐγὼ σὲ ἔκανα μὲ ἔργα, κακοπαθῶντας τὸ κορμί μου, μὴν κυττάζοντας τὸ προσωπικὸ συμφέρο μου, μῆτε κἂν τὰ αἰσθήματα τῆς καρδιᾶς μου. Μὰ ὅπως φάνηκε, ἐσὺ ἤσουνα ἁπλῶς λόγια καὶ σκλάβα τῆς τύχης.

Διαβάστε περισσότερα: Ὁ παλαιὸς καὶ ὁ νέος ἄνθρωπος. Ὁ θάνατος καὶ ἡ ἀθανασία

«Χριστὸς γεννᾶται…»

Παράξενο καὶ παράδοξο μυστήριο. Μὴ ζητᾶς νὰ μάθεις πῶς ἔγινε αὐτό. Γιατί ἐκεῖ ὅπου ἐκδηλώνεται ἡ θέληση τοῦ Θεοῦ, νικῶνται οἱ φυσικοὶ νόμοι. Θέλησε, λοιπόν, ὁ Θεός, μπόρεσε, κατέβηκε ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς καὶ ἔσωσε τὸν ἄνθρωπο, γιατί τὰ πάντα ὑπακούουν στὸ Θεό. Σήμερα γεννιέται ὁ Αἰώνιος καὶ γίνεται ἐκεῖνο ποὺ δὲν ἦταν. Ἐνῶ δηλαδή ἦταν Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος, χωρὶς νὰ παύσει νὰ εἶναι Θεός. Δὲν ἔχασε δηλαδὴ τὶς θεϊκές του ἱκανότητες γιὰ νὰ γίνει ἄνθρωπος, οὔτε πάλι ἄλλαξε καὶ ἀπὸ ἄνθρωπος ἔγινε Θεός. Ἀλλά, ἐνῶ ἦταν Θεὸς Λόγος, χωρὶς νὰ πάθει τίποτε, προσέλαβε τὴν ἀνθρώπινη σάρκα, καὶ ἡ Θεία Φύση παρέμεινε ἀμετάβλητη.

Τὰ Χριστούγεννα θὰ πρέπει νὰ τὰ δοῦμε σὲ ἄμεση συνάφεια μὲ τὴ δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν πτώση του. Ὁ ἄνθρωπος πλάσθηκε μὲ ἄπειρη ἀγάπη ἀπὸ
τὸν Θεὸ κατ’ εἰκόνα Του. Ὁ Θεὸς βάζει στὸν ἄνθρωπο ἕνα ἀγώνισμα ἐγκρατείας καὶ ὑπακοῆς. Ὁ ἄνθρωπος ἀποτυγχάνει. Καὶ χάνει τὴν παραδείσια χαρά. Μὲ τὴν πτώση ὁ ἄνθρωπος ἀπογυμνώνεται, δηλαδὴ χάνει τὴ θεϊκὴ στολή, τὴ θεϊκὴ προστασία, τὴ θεϊκὴ κάλυψη. Μὰ ὁ Θεὸς τὸν ἀγαπᾶ, τὸν ἀγαπᾶ μὲ μανία, τὸν καταδιώκει.
Ἀπεργάζεται νέο σχέδιο σωτηρίας. Ὁ Ἀδὰμ δὲν μπόρεσε νὰ γίνει Θεός. Ἀλλά, ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ γίνει ἄνθρωπος. Καὶ γίνεται. Μπαίνει μέσα στὸν χρόνο καὶ στὸν
χῶρο μὲ σάρκα, μὲ ἀνθρώπινη ὑπόσταση, ζεῖ ὅπως ἐμεῖς, χωρὶς μόνον τὶς ἁμαρτίες, καὶ μᾶς καλεῖ νὰ Τὸν ἀναγνωρίσουμε, νὰ Τὸν δεχτοῦμε, νὰ Τὸν
ἀγαπήσουμε, νὰ Τὸν ἀκολουθήσουμε, νὰ γίνουμε ἕνα μαζί Του γιὰ νὰ θεωθοῦμε. Ἡ συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι μετάβασις ἐκ τοῦ οὐρανοῦ στὴ γῆ.

Διαβάστε περισσότερα: «Χριστὸς γεννᾶται…»

«Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ»

Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ἀγενεαλόγητος κατὰ τὴν θεότητα. Ἀνεκδιήγητη εἶναι ἡ γενεὰ τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὴν θεότητα, γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Εἶναι δυνατὸν νὰ γενεαλογηθεῖ ὁ Θεός, ἀφοῦ δὲν ἔχει ἀρχὴ καὶ τέλος; «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεὸν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος».
Προγενέστερους ἀπ’ αὐτὸν δὲν εἶχε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ ἔχει μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα Του ὄνομα τὸ «ὑπὲρ πᾶν ὄνομα καὶ πάντα λόγον».
Δὲν μπορεῖ ἡ λογικὴ τοῦ ἀνθρώπου νὰ συλλάβει τὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ. Γενεαλογεῖται ὁ Χριστὸς κατὰ τὸ ἀνθρώπινο. Ἀφοῦ καταδέχθηκε νὰ γεννηθεῖ ἄνθρωπος καὶ νὰ προσλάβει τὴν ἀνθρώπινη φύση γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, τότε μποροῦμε νὰ περιγράψουμε τὴν ἀνθρώπινη γενεά Του.

Διαβάζοντας τὸ γενεαλογικὸ δένρο τοῦ Χριστοῦ βλέπουμε καὶ καλοὺς προγόνους καὶ κακούς.

Διαβάστε περισσότερα: «Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ»

Ἡ πνευματική ζωή κατά τὸν Ἅγιο Γέροντα Πορφύριο

Ὁ Ἅγιος Γέρων Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης γεννήθηκε στίς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 1906 στὸ χωρίον Ἅγιος Ἰωάννης Εὐβοίας ἀπὸ εὐσεβεῖς καὶ φιλοθέους γονεῖς, Λεωνίδα καὶ Ἐλένη Μπαϊρακτάρη.
Σὲ ἡλικία μικροτέρα τῶν 15 χρόνων πηγαίνει εἰς τὰ Καυσοκαλύβια τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Τὸ 1926 χειροτονεῖται ἱερέας ἀπὸ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Σινᾶ, Πορφύριο τὸν Γ΄.
Τὸ 1940 ἀναλαμβάνει ἐφημέριος στὸν Ἅγιο Γεράσιμο Πολυκλινικῆς Ἀθηνῶν, στὴν ἔρημο τῆς Ὁμόνοιας.
Ἀπὸ τὸ 1955 - 1990 ἀποσύρεται ἀρχικὰ στὰ Καλλίσια καὶ ἐν συνεχείᾳ στὸ Μήλεσι, ὅπου ἱδρύει τὸ Ἡσυχαστήριον τῆς Μεταμορφώσεως.
Τὸ 1991 ἐπιστρέφει στὴν Μετάνοιά του, Ἅγιο Γεώργιο στὰ Καυσοκαλύβια, ὅπου στὶς 2 Δεκεμβρίου 1991 ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ καὶ τὸ 2013 ἔγινε ἡ ἁγιοκατάταξή του.

Ἀκόμη καὶ ἂν κάποιος δὲν εἶχε γνωρίσει προσωπικὰ τὸν Ἅγιο Πορφύριο, ἀλλὰ διάβαζε ἔστω καὶ λίγα ἀπ᾿ ὅσα γράφτηκαν γι᾿ αὐτὸν, δὲν θὰ δυσκολευόταν νὰ συμπεράνει πὼς ὁ Γέροντας ὑπῆρξε πνευματικὸς ἄνθρωπος πατερικῶν προδιαγραφῶν καὶ πὼς ἡ διδασκαλία του χειραγωγεῖ μὲ ἀσφάλεια σηματωροῦ στὴ γνήσια πνευματικὴ ζωή.
Ὅ,τι ἀκολουθεῖ εἶναι κάποιες ἁπλὲς νύξεις καὶ ἐπισημάνσεις γιὰ τὸ θέμα.

Διαβάστε περισσότερα: Ἡ πνευματική ζωή κατά τὸν Ἅγιο Γέροντα Πορφύριο